Романова (Старостина) Татьяна Харлампьевна (1927-2016)

 

Хос эбэм Романова (Старостина) Татьяна Харлампьевна –

Чурапчы көһөрүллүүтүн кыттыылааҕа

 

Мин хос эбэм Романова Татьяна Харлампьевна – тыыл, үлэ бэтэрээнэ, Чурапчы көһөрүллүүтүн кыттыылааҕа, биэс оҕо күн күбэй ийэтэ, уон сиэн, сүүрбэ биир хос сиэн эйэҕэс эбэтэ.

Эбэбит бииргэ төрөөбүт убайа Василий Харлампьевич 1942 с 18 сааһыгар Аҕа дойду Улуу сэриитигэр ыҥырыллыбыт, 1943 с. Смоленскайга кыргыһыы толоонугар сырдык тыына быстыбыт.  Көмүс уҥуоҕа Коханы диэн бөһүөлэккэ бырааттыы уҥуохха сытар.

Хос эбэм Татьяна Харлампьевна Чурапчы көһөрүллүүтүн кыттыылааҕа. 14 сааһыгар икки хараҕа суох ийэтин уонна икки кыра балтын кытта Алчаҕар нэһилиэгин Новгородов аатынан холкуос дьонунуун Эдьигээн улууһун Мэҥкэрэтигэр көһөрүллүбүт. Онно тиийэн ийэтэ уонна биир кыра балтыта хоргуйан, ыалдьан өлбүттэр. Эбэм хоту балыктааһыҥҥа уонна тууһу үнтүрүтүүгэ улахан дьону кытта тэҥҥэ үлэлээбит. Варя диэн балтыта көһөрүүттэн төннөн кэлэн баран ыалдьан өлбүт. Чурапчы улууһун хоту улуустарга көһөрүү ыйааҕын содулунан, эбэбит дьиэ кэргэнэ бука бары өлбүттэр, соҕотох тыыннаах хаалбыт.  Чурапчы оройуонун 41 холкуостарын Кэбээйи, Эдьигээн, Булуҥ оройуоннарыгар көһөрбүттэр. Чурапчыттан хоту улуустарга 5318 киһи көһөрүллүбүт (Харах уулаах ахтыылар), 5454 (Чурапчы алдьархайа).  ЭҺэр хамыыһыйалар тэриллибиттэр.

Соҕотуопкалыыр хонтуораҕа аҕыйах күн иһигэр 2464 ынах, 1806 сылыгын туттарбыттар. Айаҥҥа 1374 ынаҕы, 598 сылгыны илдьэ барбыттар.  Бэстээх биэрэгэр 8-9 хонугунан тиийбиттэр. Биэрэккэ 26 хонук олорбуттар. Биэрэккэ сууккаҕа 300 гр килиэп эрэ биэрэллэр эбит.  Баарсаларга 20 киһи, 56 сүөһү өлбүт. Көһөрүллүү содулунан Чурапчылартан 2000 кэриҥэ киһи өлбүт.  Уус дьону түмэн 2 күн иһигэр 550 лүһүгүрүүр тэлиэгэ оҥорбуттар. Тэлиэгэлэргэ аарыма кырдьаҕастар, ыалдьан суорҕаҥҥа-тэллэххэ сытааччылар уонна кыра оҕолор айаннаабыттар.

Хос эбэм Татьяна Харлампьевна библиотекарь үөрэхтээх. Мэҥэ-Хаҥаласка Бөкөҕө библиотекарынан ананан кэлэн улэлии сылдьан эҺэбин көрсөн ыал буолбуттар. Хос эбэм Татьяна Харлампьевна уонна хос эһэм Илларион Петрович 5 оҕону төрөппүттэр. Саамай кыра уоллара – мин эһэм Александр Илларионович. Хос эһэм оҕолоро кыра саастарыгар өлбүт. Эбэм биэс оҕотун соҕотоҕун ииппит, үөрэттэрбит. 10 сиэннээх, 21 хос сиэннээх. Мин хос эбэбинэн киэн туттабын!

Презентация Романова Т.Х.

Автор:  А. Сайнаара, ученица 4 г класса