Заболоцкай Егор Гаврильевич 1938 года рождения

Мин хос эьээм Заболоцкай Егор Гаврильевич – сэрии кэмин о5ото. Биһиги ийэбитинэн хос эһээбит — Заболоцкай Егор Гаврильевич, Дьөгүөссэ — сэрии кэмин о5ото.

Хос эьэм дьоно, Саабылыскайдар, Уус-Алдан 2-с Байаҕантай нэһилиэгэр, Тиит-Арыы Дэбин Дүөрэ диэн алааһыгар түөлбэлээн олорбуттар. Хос хос эьээбит, Дьөгүөссэ аҕата — Саабылыскай Гаврил Петрович, Баадьыс диэн сахалыы ааттаах эбит. Кини сытыы-хотуу, булчут, үлэһит бэрдэ эбит. Баадьыс кэргэнэ, хос эьээбит ийэтэ — Готовцева Федора Михайловна — Бөдөөрө диэн Тандаттан төрүттээх Мэхээй — Готовцев Михаил Александрович кыыһа.

Баадьыс Бөдөөрөлүүн холбоһон, ыал буолан, 13 оҕоломмуттар. Саамай кыралара, биһиги хос эһээбит — Дьөгүөссэ буолар.

Дьөгүөссэ 1938 сыллаахха от ыйын 15 кунугэр төреебут.

1941 сыллаахха бэс ыйыгар сэрии саҕаланарыгар, Дьөгүөссэ 3-ьугэр чугаьаабыт уол. Сэрии саҕана саха ыаллара алаастарынан бытанан, балаҕаннарга олорбуттар. Оттуур алаастарыгар сүөһү — ас иитэн кыстыыллар эбит. Илиинэн, хотуурунан отторун охсон, кыраабылынан, атырдьаҕынан хомуйаллар эбит. Балаҕаннара көмүлүөк оһохтоох. Оһоххо оттор мастарын чугас тыаҕа бэлэмнииллэр, онтуларын кыһын көлөнөн, атынан, эбэтэр оҕуһунан күн аайы тиэнэллэр. Саха дьоно оннук олордохторуна дьэ сэрии саҕаламмыт.
Ол сайын сут — кураан бөҕө буолбут, ардах түспэтэх, аһыҥка түһэн отторун сиэн кэбиспит. Аччыктааһын саҕаламмыт.

Аны Саабылыскайдар ийэлэрэ Бөдөөрө ыалдьан өлөн хаалбыт. Кыра Дьөгүөссэ аччыктаан ытыырын уоскутаары эдьиийэ Ааныс, кэргэн тахса илик кыыс, ыксаан түөһүн эмнэрэр эбит. Оччо5о кыра Дьөгүөссэ уоскуйан утуйар эбит. Хос эьээбит сэрии кэмигэр ас агыйагыттан даганы буолуо, сэниэтэ суох буолан, эдьиийдэрэ сугэ сылдьаллар эбит. Онтон хата дьааһылаҕа ыланнар, онно аһатаннар, элбэх оҕону хоргуйууттан быыһаабыттар. Оччотооҕу былаас дьаһалынан аччыктааһынтан, хоргуйан өлүүттэн оҕолору быыһаары холкуостарга дьааһыла — ого саадтарын арыйбыттар. Кыра оҕолору онно олордон аһаталлар, көрөллөр — харайаллар эбит. Хос эьээбит барахсан эдьиийдэрин оло5ун тухары саныыра — ахтара. Кэнники сааьыран атагынан мелтех этэ, атагын соьон хаамара, онтон торуоскаланан, ходуноктанан, елуен иннинэ биир сыл оронтон сатаан бэйэтэ турбат буолбута.

Сэрии кэмигэр, Баадьыстар улахан кыыстара Ааныс холкуоска бэтэринээринэн үлэлээбит. Оччолорго сулууспалаах үлэһиттэргэ эрэ нуорма бурдук биэрэллэр эбит. Ол нуорма бурдугун Үөһээ Үрэххэ аччыктаан, хоргуйан олорор дьонугар илдьэн, хааһылаан сиэтэн дьонун быыһаабыт. Хоргуйан, аччыктаан олорор дьон аан бүрүөһүнүн, тириини оргутан уутун иһэллэр эбит. Бу сэрии кэннэ, аччыктааьын кэннэ истэрэ рак буолан елбуттэрэ. Күһүнүн бааһынаҕа бурдук быстахтарына, кутуйах хасааһын көрдөөн булан сииллэр эбит. Баадьыстар улахан уолларын Бүөтүрү сэрии эрэ иннинэ дьоҥҥо кутуйах хасааһын хомуйун диэн көҥүллээбитигэр, буруйдаан үҥсэннэр, хаайыыга укпуттара, онтон көскө Дьааҥыга ыыппыттар. Аҕа дойду сэриитигэр хотулары сэриигэ наһаа ылбаттар эбит. Ол иһин Бүөтүр сэриигэ барбатах.

Баадьыстар иккис оҕолоро Ньукулай оҕо сылдьан, хороччу улаатан иһэн, кыһын бултуу сылдьан сискэ, тыаҕа мунан, тоҥон икки атаҕын үлүппүт эбит. Сиргэ быстаран тоҥон кэлбитигэр, атаҕа тоҥон муостаҕа мас курдук лиһиргээн хааман киирбит үһү, кэлин хос эһээбит Дьөгүөссэ итинник кэпсиир эбит. Инньэ гынан атаҕын тарбахтара суох эбит, үлүйбүтүн быспыттар. Тилэҕин аҥаардыытынан эрэ хаамар, аны төбөтүн тоҥорон таас дьүлэй буолбут. Инбэлиит буолан сэриигэ ылбатахтар. Былыргы олох наьаа ыарахан эбит диэн ейдеетум.

Кэлин кустууругар хос эһээбитин, кыра Дьөгүөссэни сүгэ сылдьар эбит. Хос эьэбит куһу көрдөҕүнэ ыйан биэрэр эбит. Ону сороҕор «Ханнаа?» — диэн улаханнык саҥаран кустарын көтүтэн биһэр эбиттэр. Сэрии ыар сылларын аҕалара Баадьыс бултаан эбинэн аһаан этэҥҥэ туораабыттар. Сорох сирдэргэ улахан хоргуйуулар буолбуттар үһү. Дьон хоргуйан, дьэҥкир буолан өлөллөр үһү.

Биьи хос эьээбит 5 кылаас уерэхтээх, ол кэннэ холкуоска улэтин о5ус сиэтээччинэн са5алаабыт. Армияҕа Магадаҥҥа 3 сыл сулууспалаабыт. Армияттан кэлэн хос эбээбитин Лөгөй нэһилиэгин кыыһын Олесова Аграфена Афанасьевнаны кэргэн ылан 5 оҕону төрөтөллөр. Биһиги эбээбит Анна Егоровна кинилэр иккис оҕолоро буолар.

Сэрии ыар кэмнэрэ итинник ааспыттар. Билигин аныгы сайдыылаах кэмҥэ сэрии тохтоон, эйэлээх олох эргийиэн баҕарабын.