Волкова (Петрова) Мария Даниловна (09.1916 — 07.10.2001 гг.)

Биниги ийэбит, Волкова (Петрова) Мария Даниловна Аба дойду Улуу сэриитин инниттэн Кыргыдай нэһилиэгин Чернышевскай аатынан холкуоска (Алааска) араас үлэҕэ үлэлээбитэ. Ол кэмҥэ холкуос чилиэттэрэ бурдук ыһыытыгар, бааһына, бүтэй оҥоһууларыгар үлэлииллэрэ. Балтараа сыл Кэптэни биригээдэтигэр биригэдьииринэн үлэлээбитэ.

1940 сыллаахха Балабаччыга көһөн кэлэн Калинин аатынан холкуоска сайын бурдук ыһыытыгар, бааһына сабыытыгар, от хомууругар ходунаба хоно сылдьан улэлииллэрэ.

Кыпын фермаба от тиэйэрэ, сиргэ колхоз сыгытын керере, Иитийэххэ сылгы апатара, ити курдук колхоз араас улэтигэр илиитин араарбакка улэлээбитэ. Мантан салгыы Жданов, Свердлов колхозтарга уут табаарынай ферматыгар уут астааччыннан 1953 сыл ыам ыйыгар дылы, 4 сылтан ордук кэмнэ улэлэзбите. Балабаччыга Мастаах сельпотугар ат куонньугунан 1,5 сыл курдук улэлээбитэ.

Ол кэнниттэн оскула интернатыгар, Балабаччы участковай балыанатыгар, детсадка поварынан улэлээбите.

Мария Даниловна сэрии кытаанах кэмнеригер утуе суобастаах улэтин ипин 1947 сыллаахха «Килбиэннээх улэтин инин», Кыайыы 30, 40, 50 сылларыгар мэдээллэринэн набараадаламмыта.

1961 сыл кэннэ олохтоох балыыа5а иккитэ тэхтуруйэн улэлии сылдыбыта. Повардыыр этэ. Кинини кытта иккис поварынан Федотова (Давыдова)
Акулина Степановна уэлиирэ. Олус тапсан ,балыыьа5а сытар ыарыьах астынарын курдук,дууьаларын уран астыыллара. Ити кэмце Акулина Степановна кэргэнэ,Максим Степанович, А5а дойду сэриитин ветерана балыыьа завхоунан улэлиирэ. Сайын ийэбитигэр ыскылааттан балыыьа кухнятыгар продукта тасыьарбын эйдуубун.

Ити сылларга балыыьа5а ус нэилиэк дьоно сытан эмтэнер буолан ыарыьах куруук элбэх.

Ийэбит бэйэтеэда олус асчыт, улэбит утуэтэ,ыраас, чэбэр туттуулаах, кыайыгас-хотугас этэ. Балыыа улэиттерин кытта нэбилиэкке ыытыллар субботниктарга кэхтээхтук кытталлара.Дэриэбинэ иьинен ааьар икки Мастаах Бала5аччы куэллэри холбуур урэх хоруутугар нэвилиэк дьахталлара бары кыттыыны ылан,бырааьынньык курдук уэрэ-кэтэ улэлээбиттерин мин ийэбин батыьа сылдьан кэрбутум,эйбэр хаалан хаалбыт.

Ийэм балыьа5а улэлиир кэмигер Борисова Татьяна Степановна санитааркалыыр эта. Эмие ула туьа диэн баран туунун -кунун аахсыбакка улэлиир,чулуу улэьит этэ.

Ийэбит аччыктаабыты аьатар ,тоцмуту ириэрэр ,эруу толору миннигэс астаах хабаайка этэ. Кини миннигас абын элбехтик амсайбыт ,ол са5ана интернатка олорон оскуола5а уэрэммит о5 олор кун бугуцце дылы ахталлар. Ийэбит олус иистенньэн этэ. Напилиэк дьахталларыгар, дьуегэлеригер сакаалынан иистенэрэ. Дьиэтин иигер кэргенин, 5 оботун, ийэтин, быраатын иистэнэн таныннарара.

Абабыт, таайбыт бултуур танастарын, триллэрин берийэрэ. Ол курдук угус элбэх бэрэмэдэйи, улбукээни, балааккалары, этэрбэстэри, утулуктэри, бэргэьэлэри тигэрэ. Тириинэн, танаьынан да бэркэ иистэнэрэ.

 

 

Автор: П. Валерий ученик 5 класса