Васильева Ольга Саввична

Эбээм олоҕун лоскуйдара

Мутугунан быраҕар муҥур үйэ! Ыйаах! Олох! Оҥоһуу! Олус да уустук. Ким эрэ бу мутугунан быраҕар муҥур үйэтигэр олус да сатанан, табыллан олорор.

Ол курдук, мин эбэм, Васильева Ольга Саввична бу бэриллибит олоҕугар үгүс ыарахаттары көрсүбүт, үгүс сүтүктэммит дьонтон биирдэстэрэ буолар. Кини эдэр сааһа сэрии кэмнэригэр ааспыта, ол эрэн оҕо-уруу төрөтөн, иитэр сүөһүнү күрүөлээн, төрүүр оҕону төлкөлөөн, иэримэ дьиэни иччилээн, аал уоту оттон, бэйэтин аатын ааттатар кэнчээри ыччаттардаах. Ол кини дьоло, олоххо кэлбит ситиһиитэ!

Эбэм 1924 сыллаахха Бүлүүчээн биир бастыҥ, мааны сиригэр Кулуһуннаахха Иннокентьевтар дьиэ кэргэннэригэр төрөөбүтэ. Ийэтэ – Аааппыйа, эбэм олох кыратыгар өлбүт үһү, онтон аҕата Савва, эбэм 9 саастааҕар эмиэ күн сириттэн күрэммит. Төгүрүк тулаайах хаалбыт 6 оҕо, үөрэнэр диэни билбэккэ, хара илилэрин күүһүнэн үлэлээн, айахтарын ииттэргэ туруммуттар. Ольга Саввична 2 кылааска диэри үөрэнэн баран, сүөһү көрүүтүгэр күүс көмө буолбут, онон айаҕар ас булан аһаан, санныгар таҥас булан таҥнан олорбут.

Бүтүн Аан дойдуну аймаабыт Аҕа тдойду Улуу сэриитин ыар тыына кинини эмиэ тумнубатаҕа. Аччыктыыр, тоҥор диэни кини эт хаанынан билбитэ.

Олоҕун улахан аҥаарын сүөһү иитиитигэр – көрүүтүгэр анаабыта. Үлэтэ куруук үчүгэйинэн сыаналанара. Үлэлиир сылларыгар ыччат наставницата этэ.

Сэрии бүппүтүн кэннэ, эһэм этии киллэрэн ыал буолбуттара. 7оҕону күн сирин көрдөрөн, атахтарыгар туруорда. Ол буолар кини ситиһиитэ, сирдээҕи аналыын толоруута.

1974 сыллаахха пенсияҕа тахсыбыта. Пенсиҕа тахсан баран да, эбэм илиитин сууланан олорботоҕо, 1978 сылга дылы оҕус көрүүтүгэр сылдьыбыта. Кэлин доруобуйата мөлтөөн, кырдьар кырыыһыгар ылларан үлэтиттэн уурайбыта.

Үлэлиир сылларыгар үгүс грамотаны, наҕарааданы, мэтээли ылбыта :

“Ветеран труда”
“ Участник трудового фронта ХХХ лет победы в ВОВ 1941-45гг”
“ 50 лет победы в ВОВ 1945-1995гг”
“ 50 лет победы в ВОВ 1941-45гг”1995г.
“ Медаль материнства. СССР”

Эбэм төһө да эдэр, соҕотох хааллар оҕолорун атахтарыгар туруортаан, олохтоллорун оҥостоллоругар тирэх буолан, сиэннэрин көрсөн-харайсан сирдээҕи аналын толордо. Мантан ордук саха киһитигэр туох дьол баар буолуой?

Мин эбэбинэн, кини олорон ааспыт оло5унан киэн туттабын. Олох олоруу олус да уустук, олус да кэрэ!

Олоруом этэ дуо мин эбэм оло5ун? Тулуйуом этэ дуо мин кини көрсүбүт ыарахаттарын? Оо, олус да сүдү тулуур, дьулуур баар эбит диэн түмүккэ кэллим.

Уйгулаана Черкашина ( Васильева) 7 кылааска сылдьан “ Сэһэн тоҕой” Сунтаар сонннарын хаһыатыгар суруйбут ахтыыта.

21/1/2005

Васильева Ольга Саввична

Иннокентьев Савва, Иннокентьева Агафия Эбэ сиригэр Кулуһуннаахха олорбуттара. Оҕолоро:

Иннокентьев Алексей Саввич

Иннокентьев Петр Саввич

Иннокентьев Семен Саввич

Иннокентьева Ольга Саввична

Васильев Дмитрий Николаевич ( иитийэх).

Алексей уонна Петр Сунтаарга Пром Комбинатка үлэҕэ ылыллыбыттара. Семен срэиигэ баран 5/03/1943 сылга сураҕа суох сүппүт. Ийэлэрэ, аҕалара өлбүттэрэ.

Ольга Саввична сэрии сылларыгар соҕотох хаалан Эбэ ферматыгар сылдьыбыта. Ыран олох өлөн баран тиллибитэ. Дэлби ыран оҕуһу да мииммэт буола сылдьан фермаҕа уу баһа сатыы сылдьарын ынах уулата сылдьан көрбүтүм. Биирдэ охто охто Маганныров Павеллаахха тиийбит. Киирбитэ миин сыта кэлэр үһү. Онтон ийэлэрэ Елена кыратык эт оҕото, миин оҕото баһан биэрбит. Ону сиэн дьэ хараҕа сырдаабыт, тохтоон баран өссө аһаабыт. Хоргуйбут киһини тута элбэҕи аһаппаттар, ол иһин онтон дьиэтигэр атыннык эттэххэ ферматыгар барарыгар эт бэрсибиттэр. Ону фермэтин дьонунуун сиэбиттэр. Онтон сэниэлэнэн сарсыныгар бурдук (сиэмэ) ыраастаабыт. Куукунаҕа киирэн бурдук харбаан бэрт кыраны аҕалан хааһылаан сиэбиттэр. Сарсыныгар, өйүүнүгэр эмиэ. Онтон фермаҕа ынах төрөөн, холбуйбут үүт иһэн дьэ бэттэх кэлбитэ. Кыһын фермаҕа хас да киһи хоргуйан өлбүтэ. Кини үлэһитэ уонна майгыта үчүгэйэ бэрдэ онон тыыннаах хаалбыта. Олоҕун барытын сүөһү көрүүтүгэр анаабыта. Туох кыамньылаах, чиэһинэй, үлэһит киһи этэ.

Васильев Григорий Григорьевичтыын сайылыкка дьиэ тастыы олорбуппут. Сайын сэриигэ барбыта. Инвалид буолан кэлбитэ 4с кылааска үөрэнэ сырыттахпытынаоройуон хаһыатыгар үчүгэйдик сэриилэһэ сылдьар диэн. Ону кини уола Семен баар. “Мэтэллээйэп” – ону биһиги Хоноһо Хоруой буолбут, Мэтэллээйэп мэтээл ылар буолбут диэн балыыҥкалыырбыт. Кэргэнэ, оҕолоро хоргуйан өлбүттэрэ Егортан уратылара. Кини ханна сылдьан тыыннаах хаалбытын өйдөөбөппүн . төһө да инвалид буоллар кэлээт Колхозка хара өлүөр дылы туох баар кыаҕынан үлэлээбитэ. Мас көтөрүн сохсолоон эҥин бултуур этэ. Ольга Саввична Григорий Григорьевичтыын наһаа үтүө майгылаах, үлэһит, чиэһинэй дьон олорон ааспыттара. Төрөппүт оҕолоро эмиэ киһи итэҕэйэр, үтүө суобастаах үлэһит дьон буолаллара киһини үөрдэр.

Ахтыыны суруйда: Ольга Саввична сөбүлүүр табаарыһа Егорова Екатерина Васильевна. Сов.эргиэн туйгуна, тыыл бэтэрээнэ.

19/5/2008c

Васильева Ольга Саввична

Маччаҕа Кулуһуннааҕар, Түбэ күөлүгэр олоро сылдьыбыппыт. Халый савва кыыһа эмиэ да Бэдэрдэр дэнэллэр эбит – бу аат баҕар эһэтин аата буолуо. “Көрбөт”

Бииргэ төрөөбүттэрэ Алексей, Чуучулла егор, кыыс кини соҕотох курдук. Мин билбэтим буолуо – айан түбэ дьонун.

Төрдүлэрэ баҕар Маччаҕа уола Кутуйах, эбэтэр Муосубайбыт ууһуттан буолуо билбит суох.

Убайа көрбөт Өлөксөй – Иннокентьев Алексей Саввич, элбэх оҕолоох үтүө майгылаах, аһара ыраастык, олохтоохтук тыл этэр үһү. Сунтаарга өр сылларга “көрбөттөр” оройуоннааҕы (советын) обществотын председателинэн үлэлээбитэ. Иккис убайа Чуучулла Егор – ыалга иитиллибит. Егоров Егор Васильевич дэнэрэ. Садын оройуонуттан кэргэннэнэн Улуу Тоҕоҕо олохсуйан олорбута, “кыһыл ыллык” колхозка председателлыы сылдьыбыта. Аһара сааһырбакка эрдэ олохтон барбыт. Элбэх оҕолордоох үһү. Биир уола Владимир мин убайым Григорьев Семен Николаевич – “Мөлөгөс” кыыһа Маарыйаны кэргэн ылан Сунтаарга олорор, аһара үлэһит, көрсүө-сэмэй киһи. Оҕолоро суоҕа эрэ куһаҕан.

Ольга Саввична сэрии сылларыгар сүөһү иитиитигэр күүһүн харыстаабакка үлэлээн “ Сэрии сылларыгар килбиэннээх үлэтин” иһин диэн мэтээлинэн наҕараадаламмыта. Сэрии кэнниттэн кырдьан пенсияҕа да таҕыстар илиитин сүөһү иитиитин үлэтиттэн араарбатаҕа. Кырыйдыҥ, үлэҕиттэн уурай диэн уураппыттар, онно аһара хомойбут. Үлэтигэр мэлдьи бастыҥнар кэккэлэриигэр сылдьара, “Комм. үлэ ударнига”.

Ольга Саввична курдук эйэҕэс майгылаах киһи аҕыйах буолуо. Кини санаата түспүтүн, этиһэ сылдьарын хаһан да көрбөтөҕүм. Маннык үчүгэй майгы бэйдиэ бу орто дойдуга бэриллибэт быһылаах.

Мин 1933 сыллаахха бастакы кылааска Герасим Гурьевичка бииргэ үөрэнэн турардаахпын. Элбэх саҥалаах, чуучугураабыт оҕо курдук өйдүүбүн.

Сэрии кэннигэр аҥаар атаҕа суох буолан сэрииттэн эргиллибит. Урут кэргэннэнэ оҕолоно сылдьыбыт биир дойдулааҕар Васильев Григорий Григорьевичка кэргэн тахсыбыта.

Григорий Григорьевич “ Хорсунун иһин” “Германияны кыайыы” иһин медаллардаах эргиллибитэ. Кэллэ да, төһө да аҥаар атахтаар буоллар колхозка араас үлэҕэ үлэлээбитэ. Билиҥҥи курдук протез кэлиэ дуо, бэйэ оҥоһуута. мас атахтааҕын үрдүнэн от охсоро, от тиэйэрэ, мас кэрдэрэ о.д.а араас үлэттэн иҥнэн турбат этэ. Сэрииттэн ылбыт бааһа да охсон буолуо, аһара сааһырбакка өлбүтэ. Кини олоҕун элбэх ыччаттара салгыы сылдьаллар. Кимтэн төрүттээҕин билбэппин.

Ахтыыны суруйда 83 сааһыгар сылдьар Никита Семенович Глухарев

21/5/2008с

История моей прабабушки

Моя прабабушка принадлежит к поколению людей, которые знали о войне не понаслышке. Хотя она не была на фронте, но у нее тоже была тяжелая история судьбы.

Мою прабабушку зовут Васильева Ольга Саввична, родилась в 1924году в Сунтарском улусе села Хордогой. Когда было ей 2 года, мама умерла. А отец умер когда ей было 9 лет. Сиротами на белом свете остались 6 детей.

Прабабушка очень рано стала самостоятельной. Жизнь в деревне в те годы была очень трудной и голодной. Чтобы помочь семье выжить, стала работать в колхозе на различных работах. Ей очень нравилось смотреть и ухаживать за скотиной, заготовка корма. Работа всегда оценивалась.

Когда закончилась война, пришел с войны мой прадедушка Григорий Григорьевич и взял в жены мою прабабушку. Прадед был ранен с одной ногой. Родились у них 7 детей. Прожили счастливую, но короткую жизнь. В то время моей бабушке было 4 года, она самая младшая.

Прабабушка снова осталась одна с детьми. Но она не унывала, была очень сильной, храброй и стойкой. Тяжелой работы не боялась. Вырастил своих детей , на ноги поставила.

В 1974году вышла на заслуженную пенсию. Но даже не смотря на это, она не сидела, работала не покладая рук. Приходили за помощью, за советом. Была наставником для молодых.

За всю трудовую деятельность награждена почетными грамотами и медалями:

Ветеран труда
Участник трудового фронта XXX лет Победы в ВОВ 1941-1945гг
50 лет Победы в ВОВ 1941-1945гг
Медаль материнства СССР.

Автор: Васильева К., 2 класс