Васильев Николай Герасимович (1932 г.р.)

 

Тыыннаахтар умнубат сыллара

Мин таайым, эбээм бииргэ төрөөбүт убаайа, үлэ, тыыл бэтэрээнэ — Васильев Николай Герасимович тохсунньу 2 күнүгэр 1932 сыллаахха Мэҥэ-Хаҥалас оройуонун 1 Тыыллыма нэһилиэгэр күн сирин көрбүт.

Аҕа дойду сэриитин ыар кэмнэригэр 10 саастаах оҕо, улахан дьону кытары тэҥҥэ үлэлээн сылдьыбытын туһунан ахтыытыттан быһа тардан суруйдахха маннык:

«Мин 1942 с. Туора биригээдэтин отчуттарыгар ас таһааччы этим. Сарсыарда аайы Окко Ойбут ферматыттан күөрэ тэлиэгэнэн үлэһиккэ 1-дии литр суорат Туора алааска аҕалан баран, биригэдьиир ыйаан хаалларбыт бурдугун (үлэһиккэ 300г) эбии ылан алаастарынан тарҕатарым, ону үлэһиттэр чыллырыыт окко булкуйан хааһы оҥостон сииллэрэ.

Эмиэ ити сылтан оскуолаҕа уһун переменаҕа 100г бурдук хааһыта, эбэтэр 50г килиэп сиэтэр этилэр. Оччолорго оскуолаҕа тимуровскай хамсааһын күүһүрбүтэ. Үөрэх кэнниттэн кыаммат кырдьаҕастарга, сэрии огдооболоругар оттор мастарын эрбээн, иһэр ууларын бэлэмнээн биэрэр этибит. Күһүнүн, бааһыналарга тохтубут бурдук куолаһын итигэстиирбит. Саас үөрэх бүттэ да, тыаҕа тахсан оскуолаҕа оттор саһаан мас эрбиирбит.

1943-45 сс. сайын мин Молотов аатынан колхоз «Өрус» оҕуруотун биригээдэтигэр үлэлээбитим. 1944-45 сс. улахан дьоннордуун тэҥ нуорманы (3000 оҕурсу, хаппыыста кирээдэтин хараҕа) көрөммүн, куоталаһыы күһүҥҥү түмүгүнэн иккитэ бастаабыт этим.

1946 с. «Өрүс» биригээдэтин отун кэбиһиигэ сылдьыбытым. Ити сайын конкурска кыттан үстэ субуруччу бастаабыппыт уонна декада аайы биирдии бэйэбитигэр 4-түү киилэ арыынан биһирэммиппит.

Мин 1947 с., 15 сааспар, «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.» (удост. №0123623) мэтээлинэн наҕараадаламмытым. Онтон «стахановец» аатын иҥэрбиттэрэ.

Сэрии сылларын киһи умнубат эбит. Дьэ, ол курдук 1943 с. саҥатыгар нэһилиэк Советын сыллааҕы отчуоттуур мунньаҕа буолбута. Оччотооҕуга нэһилиэк советын председатэлэ 1942 с. барыта 63 хоргуйан өлбутун иһитиннэрбитэ. Миигин үөрэҕэр «отличник» диэн уопсай мунньах Президиумугар талбыттара, онно сэбиэти кытта сэргэстэһэ олорбутум. Ол да иһин буолуо, өлбүттэр ахсааннара элбэҕин сө5ө санааммын, олус чуолкайдык өйдөөн хаалбыппын. Сэрии сылларыгар Саха сиригэр 35 тыһ. киһи өлбүт этэ.

Колхозтаахтар дьылҕалара билиҥҥи киһини сөхтөрөр. Кинилэр икки хараҥаҕа хаайтаран үлэлииллэрэ уонна өрөбүл, уоппуска диэни билбэттэрэ. Итинник ыар түгэннэрдээх кэм кэлэн ааспыта».

Таайым Николай Герасимович 1950 с.  Магаданнааҕы горнай техникумҥа туттарсан киирэн, үөрэҕин 1953 с. ситиһиилээхтик бүтэрэн, 8 сыл устата вахтаҕа геологынан үлэлээбит. Онтон ЯГУ геологическай салаатын үөрэнэн бүтэрэн баран, 1967 сыллаахтан өр сыллар устата ЯФАН геология институтугар үтүө суобастаахтык үлэлээбит.

2014 сыллаахха муус устар 8 күнүгэр 82 сааһыгар күн сириттэн барбыт.

 

 

Автор: А.Петров, 3  кылаас