Тимофеев Егор Николаевич

 

Мой прадедушка Егор Николаевич родился «15» марта 1931 года Таттинскому улусе, с. Чэркээх (Кунээйи).

Сивцева Марина Егоровна – мама умерла в рано от болезни, когда ему было 2 года, Тимофеев Николай Петрович – папа 1932-33 гг. в наслеге Сиэллээх работал председателем колхозе в «Кыьыл-куус» тоже умер рано от болезни.

У дедушки был старший брат Петр Николаевич «15» января 1927 года рождения. В 1953 году в Марханском поселковом Совете г. Якутска Петр Николаевич женился на Неустроевой Екатерине Павловне. С 1953-1959 гг. Петр Николаевич работал в геологической экспедиции помощником бурильщика на участке «Китчан» — 48 партия (с.Сангары), а также он работал в Усть-Вилюйской нефтеразведке. В 1959 году из-за производственной травмы глаза он с семей переехал в Кобяйский район п. Смородичный. В 1968 году переехав в Амгинский район он работал в СХТ плотником – строителем 5 разряда. В то время его жена Неустроева Е.П. работала в СХТ мойщиком тракторных моторов. За время совместной жизни в семье Петра Николаевича родились 10 детей, 31 внуков и 16 правнуков.

С братом мой прадедушка остались без родителей в раннем возрасте, дедушке было 6 лет, а старшему брату 10 лет. После смерти родителей их отдали в опеку родственнику Степанову Макару Константиновичу, он был одним из первых трактористов в селе, в 1941 г. ушел в войну, умер в декабре 1941 г. под городом Ржев, когда сгорел танк. После смерти Макара Константиновича их не отправили в детский дом, а оставили в попечение колхоза «Боевой». Окончил 7 классов.

В 1941 – 1949 гг. работал при колхозе «Боевой» помогали по хозяйстве, сенокосе, потом в последние годы работал грузоперевозчиком (колхозники-грузоперевозчики) на Аллах-юнь.

Воспоминании о трудовых буднях написанное моим прадедушкой:

Быйыл Саха сиригэр Ааллаах-уун таЬа5асчыттарын 85 сыллаах убулуэйдээх сыллара.

Ааллаах-уун таЬа5асчыттарын туЬунан матарыйааллары ахтыылары хомуйан уйэтитээччи Таатта киЬитэ Татаринов Аким Константинович буолар. Кини икки кинигэни таЬааттарбыта уЬус кинигэтэ бутэн баран хаччыттан ин,нэн сытар. Ол курдук 1935-1956 сс. диэри Ааллаах-уун кыЬыл кэмуЬу хостуур бириискэлэригэр Алдан эрус Тыры Тандыгы (урун урэх) салааларынан ааспыт уйэ отутус сылын са5аланыыта Джугджурзолата трест тэрийбит кыЬыл кэмуЬу хостуур угус элбэх ахсааннаах бириискэлэр улэЬиттэрин аЬынан-тан,аЬынан, туттар сэбинэн-сэбиргэлинэн, тутуу матырыйаалынан хааччыйыыга Республика колхозтарыгар сыл аайы туЬээн туЬэрэн кыЬын аайы 22 сыл устата ат кэлэнэн таЬа5ас тастарбыттар. Таатта, Амма, Мэн,э-ханалас, Уус Алдан, Нам, Чурапчы, Уус-майа, Орджоникидзе, Элуэхумэ оройуонун колхозтаахтара. Сэрии –сут кураан сылларыгар да тохтооботко, Ас-тан,ас суо5ар эрэйдээх –кутталлаах-кыЬал5аннаах сыллларыгар, элэллэрун-хоргуйалларын кэрэйбэткэ утуэ суобастаахтык улэлээбиттэрэ. 1930 сыллаахха сан,а холбоспут «Боевой» колхозтан, охотскай перевозка икки киЬи Лапатырьев Никита Никитич, Варламов Василий Николаевич 4 о5уЬунан ас-тан,ас таЬаарбыттар. Чэркээхтэн охотскай перевозка диэри 16 кэс. Кэлин 8 дьаам тэриллибитэ. Дьуойа дьаама, мэлдьэгэй дьаама, кэрдэруулээх дьаама, ынах куэлэ, ойуун куолэ, мыысас нохута, кириэстээх дьаама, охотскай перевоз. Сайын аайы уу аалларынан таЬа5аЬы охотскай перевозкалааттарыгар а5алан мунньаллара ол таЬа5аЬы Сэтинньиттэн са5алаан – Муус устарга диэри ат кэлэннэн ыраах урэхтэр –уруйэлэр, хайалар быыстарыгар кэмус хостооччуларга, олус эрэйдээх-кутталлах сирдэринэн хайалары «Сэттэ дабааны, силлиэлээх-холоруктаах» силлиэмэн хапчаанын туораан, Тохсунньуга датан,мот аатырар тарын,наах урэхтэри кэстэрэн туораан сылдьарбыт. Бастакы сылларга сорох сирдэргэ балааханан хоноллор эбит. Симиэбийэлэр икки ардылара 15х20 км буолар этэ. Охотскай перевозкаттан Аллаах-уунн,э диэри 11 дьам 250 км.

1. Кураанах, Атырдьах, Хара тиит, Улуннаах, Сиикэй уу, Кырынаастыыр, Муус куэл, Суордаах, Стрелка, Половинка, Кириэстээхтэн, Ааллаах-уун 8 км этэ. ТаЬа5аскын туттаран баран Кириэстээххэ тэттэру кэлэн хоно5ун. Ааллаахха хоннорботтор, уоруйахтар – туэкуттэр, угустэр – диэн, милиисийэлэр дьуЬуурустубалыыллар – уурэллэр.

Мин 2 сыл субуруччу 1948-1949 сс. субуруччу сылдьыбытым. Саамай ыраахсытар «Золотой ключ» киьи. Боевой колхоз бригадир Кириллин Павел Митрофанович. Бэриэтчитпит Богатырев Петр Петряковлевич, Никитин Егор Иванович, Огонеров Николай Дмитриевич, мин Тимофеев Егор Николаевич. Кэрдэруулээхтэр бр.Жоров Гаврил М., Соров Михаил Герасимович.

Ити 1948 сыллаахха кыЬын наЬаа тымныйбыта С60 тиийбитэ. Уэрэхтэр бары таан,наабыттара. Хара тииттэн улуннаахха тиийиигэ икки хайа икки ардынан ааЬар «урун, урэххэ» 4 колхоз дьоно бары улахан таанн,а тустубут. Боевойдар бр. Кириллин П.М. 5 киЬи 20 ат, сиэллээхтэр бр. Харайданов Серафим 4 киЬи 16 ат. Кэрдэруудээхтэр бр. Жоров Гаврил 3 киЬи 12 ат. Уус Алдан маяк колхоз бр. Орлов Тарас 3 киЬи 12 ат. Ол туун сыар5алаах малбытын тарынн,а туЬэрэн хаалларан симиэбийэ5э сулумах атынан тиийэн хоннубут. Нэн,уэ кунугэр таЬа5аспытын суэкээн, сыар5аларбытын хостоон, мууьунан суоран-ыраастаан, хаттаан тиэнэн, улуйэн – тон,он, эрэй бэ5эну кэрэн салгыы тууннэри айаннаатыбыт. Онно элбэх киЬи улуйдэ-тон,но, аттар тыстара быЬынна. КыЬыл куус бригадира Харайдаанов Серафим этэрбэЬин тин,илэ5ин мууска хайа уктээн (уЬун ынах этэрбэс) ата5ын улаханнык улуттэ. Оттон биир киЬитэ Захаров Яков онтон тэптэрэн Ааллаахха нэЬиилэ тиийэн таЬа5астарын туттаран баран, иЬинэн таарымталанан элэн хаалла. Онон Харайданов биир учугжй аты ылан киЬитин Захаровы тиэйэн дойдулаат. Уолаттара Платонов Борис, Жирков Саня 15 атка иккиэйэ5ин хааллылар. Онно биьиги Бойевойдар кэмэлэЬэн охотскай перевозка киллэристибит. Ити угус – элбэх эрэйтэн – моЬолтон биири эрэ а5ынным…

Сэрии сылларыгар таЬа5аска уксун сэриигэ барбатах мэлтэх доруобуйалаах 60 чалаах дьон, 16-17 саастаах уолаттар, кыайар-хотор сулумах дьахталлар-кыргыттар сылдьыбыттар. ТаЬа5асчыттар туун аайы уочаратынан харабыллыллар, туун иккитэ устэ туран баайыллан турар аттар отторун табыйан кэбиЬэллэр, ону тэбэлэругэр кыраабыллаан биэрэллэр, таЬа5астарын – малларын кэрэллэр. Туун аайы 3-4 чааска туран-хомунан айанныыгын. Ити сыл 1948 с. биЬигини кытта сылдьыбыттара: Сталин колхозтан хорсун кыыс Седалищева Татьяна Лукична, Жегусов Михаил Иванович, Вырдылин Влас, Аржаков Иван Иванович, Сиэллээхтэр: Харайданов Серафин, Платонов Борис, Жирков Сеня, Захаров Яков, Кэрдэруулээхтэр: Жоров Гаврил, Соров Михаил Герасимович. Чычымахтар: Софронов Дмитрий Р. Малышев Наум, Республика5а биллэр аатырбыт суоппар Охотин Степан, Большеков Серафин, Дьулэйтэн Огочуяров Павел Павлович, Максимов Денис, аатырбыт хапса5айдьыт Унаров Филипп уонна да атыттар.

Саас Ааллаах-уунтэн киирээт, ыЬыы бэлэмэ, ыЬыы улэтэ, сайын аайы ыраах урэх бастарын баран оттооЬун, куЬун,н,у бурдук хомуура, онтон эмиэ таЬа5аска тахсыы бпрыта ити чулуу – стахановецтар инники куэнн,э сылдьан улэлииллэрэ. Кыайыыны быЬаччы уЬансыбыттара. ТаЬа5асчыттар хамнастарын Джугджурзалото трест хаччынан аа5ан баран, быЬа оройуон Сбербаныгар счет он,орон ыытар эбит. Ол харчыны райфин бэйэтэ кэрэн ороскуоттуур-туттар эбит. Техникэ атыытыгар, сеялкэ, суха тараах, ат сэбэ сэбтргэлэ ыылаллара. Колхозтар онон атахтарыгар турбуттара-сайдыбыттара… Онтон колхозтаахтарга кэлэЬун кунунэн аахсаллара, он, сылларга дохуот ылара, кураан сылга тугу да ылбат этэ. А5а дойду сэриитин кэмигэр кыЬыл кэмус суолтата улааппыта. 1941 сыл Кулун тутар 11 кунуттэн Ленд-лиз чэрчитинэн АХШ-н сэрии сэбэ-техникэ бородуукта кэлиитэ са5аламмыта. Саха сирин урдунэн 1935-1957 сс. диэри 2500 чулуу колхозтаахтар Ааллаах-уун кыЬыл кэмуЬу хостуур бириискэлэригэр таЬа5ас таЬыытыгар сылдьыбыттара диэн ахтыы кинигэ5э суруллар.

Бугунн,у куннээххэ диэри Саха сирин урдунэн бэрт а5ыйах киЬи хаалла5а буолуо. Холобур Таатта оройуонугар ахтыы кинигэлэриттэн кэрдэххэ, ыйыталаЬан иЬиттэххэ 3 эрэ киЬи баара биллэр: Чычымахтан тэруттээх Ытык-Куэл олохтоо5о Софронов Дмитрий Р., Чэркээххэ Тимофеев Егор Николаевич, Чэркээхтэн тэруттээх, Якутскайга олорор Кириллин Николай Семенович 94 саастаах диэн., Ааллаах – уун таЬа5асчыттара ытык-мааны кырдьа5астар бааллар.

Тумуктээн эттэххэ: алдьайхайдаах а5а дойдуну кэмускуур ынырыктаах сэриитин сылларыгар, умайар-уот кураан, киЬи суэЬу хоргуйан –сутаан элэр сылларыгар, колхозтары атахтарыгар туруорбут-эЬэйуйбут… сэриини кыайыыга быЬаччы кэмэлэспут улэЬит, хорсун –хоодуот чулуу колхозтаахтар Ааллаах-уун таЬа5асчыттарын утуэ ааттара, хас нэЬилиэк аайы площаттарга кэмус буукубанан суруллан кэнэ5эски кэлуэнэ дьон билиитигэр эйдэбунньук буолан сырдатыллыан сэп этэ. Атын оройуоннар бэлиэтээбиттэрэ он,орбуттара ыраатта. Онон Таатта оройуона салалтата бол5омто5о ылан таЬа5асчыттары убулуэйдээх 85 сылларыгар туох эмэ хамсатыылаах учугэй дьаЬалы ылаарай – диэн ба5а санааттан, билигин баар 3 киЬи аатыттан ахтыыны – кэрдэЬууну суруйдум Таатта р-н октябрьскай нас. Тэрут-уус, бочуотаах олохтоо5о, механизатор – рассионализатор Тимофеев Егор Николаевич 15 март 1931 сыллаах тэруэх суруйдум 4 май 2020 сыллаахха.

 

Воспоминания о весточке победы 1945 г.:

«1945 сыллаахха саас эрдэ кэлбитэ сир дойду кэ5эрбутэ, ыЬыы улэтэ 15 маай бутпутэ. 10 маай 1945 с. кыайыы малааЬына Нуолурга Борочков Хрисан бала5анын илин эртугэр куэх кындаьа буолбута, ынах иЬэ, кыра эт буЬарбыттар, саламаат он,орбуттар, баахыла, лэппээски баара, ыраахтан чугастан элбэх киьи мустубута. «Боевой» колхоз председателя Владимиров Елисей Иванович кыайыы бастакы уэруулээх-кэтуулээх бырааЬынньыгынан дьону — сэргэтин уэрэн-кэтэн туран, уоттаах тэлэннээх тылларын ис сурэ5иттэн э5эрдэлээбитэ, ураа хаЬыы оротунан элбэх киЬи тыл этпитэ, ырыа-тойук, ункуу-битии, оЬуохай хойутка диэри буолбута.

В 1949 г. прадедушка женился на Варламовой Марие Николаевне. За время совместной жизни в семье Егора Николаевича родились 5 детей, 15 внуков, 24 правнуков. Всю свою жизнь мой прадедушка прожил и проработал в своем родном поселке Черкех.

 

 

Автор: МОБУ СОШ №7