Тихонова Марфа Романовна (1918-2006)

Биһиги  ийэбит Тихонова Марфа Романовна (1918-2006) Тэҥкэ нэһилиэгэр күн сирин көрбүтэ. Ийэм аҕата күн сириттэн эрдэ  суох буолан, ийэлэрэ биэс оҕолоох огдообо хаалбыт. Убайа Лазарь, Маайа,  Марфа, Катя уонна быраата Гриша. Ийэм  ийэтин кытта, аҕатын оруолун толорон, от-мас тиэйиитигэр  сылдьыбыт. Куокунуга 1938 сыллаахха көһөн кэлбиттэр, ол сыл Куокуну  Дьампатыгар Петровтарга кийиит буолбут. Кэргэнэ Петров Егор Афанасьевич  сэбиэт секретарынан үлэлээбит. Биир кыыс оҕоломмуттар. Егор 1943  сыллаахха эмискэ ыалдьан өлөн хаалбыт. Ийэбит оҕотунуун хаалан, сотору буолан баран аны  оҕото өлөөхтөөбүт. Боруллуоҕа улахан кыһыҥҥы хотоҥҥо ыанньыксытынан киирбит. Аҕыс ыйдаах кыһыҥҥы тымныыларга оҕуһунан, атынан  отторун-мастарын бэйэлэрэ кэрдэн киллэрэллэр. Сэриигэ барбыт эр дьону  солбуйан дьахталлар, улахан оҕолор, кырдьаҕастар хаалбыттар. Араас  тутууларга былаан түһэрэллэр эбит, онно Быйагыга тахсан бэрэбинэ  кэрдиитигэр сылдьыспыт. Сарсыарда 6 чаастан түүн 12 чааска диэри  үлэлииллэр эбит. Хас сезон аайы бииртэн биир үлэ: саас буор хорутуута,  сайын от үлэтэ, кыһын мас кэрдиитигэр сылдьыспыт. Ийэбит сэрии содулугар  аһара үлэлээн доруобуйатыгар улаханнык оҕустарбыта, эдэр буолан  тулуйбут. 1945 с. саас дьахталлары военкомакка ыҥыра  сылдьыбыттар. Куокунуттан 5 дьахтар баран кэлбит, сэрии үһаатаҕына  армияҕа барабыт диэн бэбиэскэлээх кэлбиттэр. Кинилэр дьоллоругар ыам  ыйын 8 күнүгэр кыайыыны биллэрэннэр тохтоппуттар. Кэнники пенсияҕа тахсарыгар  оскуолаҕа остуорастаабыта. Ийэбит элбэх мэтээллээх этэ.

Кыайыы буолбутугар учугэй улэтин иьин Сталин мэтээлинэн на5араадаламмыта. Хас кыайыы юбилейын ахсын хас да мэтээллээх уонна 2005с. сэрии ветерана диэн удостоверениелаах. Кыайыыны уьансыбыт дьоммутунан киэн туттабыт.  1947  сыллаахха армияттан кэлбит огдообо, 4 оҕолоох киһиэхэ Тихонов Григорий  Ивановичка (аҕабар) кэргэн тахсыбыта. Ийэбит  асчыт, иистэнньэҥ буолан оҕолорго таҥастарын бэйэтэ тигэн таныннартыыр  эбит. 1949 сыллаахха мин, Алькор Григорьевич Тихонов, күн сирин көрбүтүм, 1957  сыллаахха балтыбын, Галинаны, оҕолоноллор. Икки сыл буолан баран аҕабыт  ыалдьан өлөр. Баара суоҕа 4 сыл курдук олороллор. Элбэх оҕолоох  суос-соҕотох хаалар. Ыанныыксытынан, арыт субай сүөһүнү көрөөччүнэн  үлэлиир. Сайыҥҥы ыйдарга кирпииччэ үктээн, 20 тыһыынча устууканы туттара  сылдьыбыт. Чааһынай ыалларга эмиэ үктээбит.

Хос эбээбит Тихонова Марфа Романовна Сунтаар улууһун Тэҥкэ бөһүөлэгэр 1918 с. төрөөбүтэ. Эбээбит сэрии иннинэ, сэрии сылларыгар холхуоска сүөһү көрүүтүгэр, сайынын от үлэтигэр үлэлээбитэ. Сэриигэ убаайа, кэргэнэ, эр-дьон бары фроҥҥа барбыттарыгар эбээбит от охсооччунан, мас кэрдээччинэн үлэлээбит. Кыайыы буолбутугар үчүгэй үлэтин иһин Сталин мэтээлинэн на5араадаламмыта. Хас юбилей (кыайыы юбилейа) ахсын хас да мэтээллээх уонна сэрии ветерана диэн удостоверение биэрбиттэрэ (2005 с.). Кыайыыны уһансыбыт дьоммутунан киэн туттабыт.

       

 

Авторы: Тихонова Марфа Романовна хос сиэннэрэ Ю.Николаева  6 а, Н.Николаев 1 б кылаас уерэнээччилэрэ. Мин, М.А.Николаева, Марфа Романовна сиэнэ буолабын.