Тарабукина Татьяна Васильевна (01.07.1930-02.04.2005) 

 

Мин киэҥ туттар киһим хос эбэм Татьяна Васильевна Тарабукина буолар. Кини 1930 сыллаахха от ыйын 1 күнүгэр Таатта Чычыма5ар күн сирин көрбүтэ. 6 саастааҕар ийэтэ, аҕата утуу субуу өлөннөр тулаайах хаалбыта.

Эбэм ахтыытыттан.

1941 сыл, мин бастакы кылааһы бүтэрдэҕим сайын (10 саастаахпын), бэс ыйын 23 күнүн сарсыардатыгар сэрии буолбутун истибиппит. Оччотоо5уга телефон, радио тыа сиригэр суоҕа. Онон хойутаан истибит буолуохтаахпыт. Тулабын көрбүтүм бары арбы – сарбы буолбуттар, улаханнык куттаммытым. Туох эрэ ынырык сурах кэлбитин өйбүнэн – санаабынан таайбыппын өйдүүбүн. Дьэ онтон аҕыйах хонук ааһарын кытта маҥнайгы хомуурга эдэр уолаттар Тараҕана алааһыттан сэриигэ барбыттара.

Биһигини, кыра оҕолору оскуола аһыллыар дылы хортуоппуйга уу куттарбыттара. Түүн аайы кумаарга сиэтэ-сиэтэ, түүн биирдэ аһаан, сарсыарда күн ойуор диэри үлэлиирбит. Ыарахана, сонуокпут уһуна сүрдээх этэ.

Сэрии иккис сайыныгар саас уруок кэнниттэн ыһыыга оҕус сиэппиппит. Сайынын оскуола аһыллыар диэри бугул тугэҕин харбаабыппыт. Күһүнүн уруоктар кэннилэриттэн бурдук итигэстиирбит, интернат, дьааһыла оҕолоругар отон отоннуурбут. Кыһынын ыанньыксыттарга сыһыарыллан ньирэй көрөрбүт. Саас кулун тутартан саҕалаан оскуола оһоҕор мас бэлэмнээһинигэр субуотунньук оҥорон, кылааһынан мас киллэрэн, уроуок кэнниттэн эрбээн, хайытан саһааннаан туттарарбыт. Ас – таҥас тиийбэтинэн куруук тоҥо-хата, аччыктыы сылдьаҕын. Ол да буоллар биир да күн ѳрѳѳбѳккѳ үөрэххэр кэлэ тураҕын. Тугу соруйаллар да барытын оҥороҕун, толороҕун. Билэр дьонуҥ, учууталыҥ сэриигэ сылдьалларын өйдүүгүн. Ким үлэлиэй? Ону кырдьаҕастар өйдөтөллөрө. Ол курдук сэрии хаһан бүтүөр диэри колхозка үлэлээбиппит.

Тэтэрээт уруучука суоҕа. Таҥара дьиэтиттэн кинигэ аҕалан үллэстэрбит, ол сирэйигэр талахха бөрүөнү сабынан эрийэн суруйарбыт. Сэрии ыар сыллара билигин да киһи өйүттэн – санаатыттан сүппэттэр.

1945 сыл ыам ыйыгар Кыайыы буолбут үөрүүтүн курдук үөрүүнү мин өссө көрө иликпин. «Ураа» хаһыы ньиргийбитэ, киһи барыта үөрбүтэ. Дьоммут төннөн кэлиэхтэрэ диэн кутурҕан биллэриини туппатахтар кэтэһэр аакка барбыттара, оттон өлбүттээхтэр уйа – хайа суох ытаспыттара.

Ол курдук сэрии сылын о5олоро оонньооботох оҕо саастаах көлүөнэ эбиттэр.

 

 

Автор: Акимова М., 3 кылааһын үөрэнээччитэ