Таппагарова Марфа Алексеевна
(1910-2003)

Таппагарова Марфа Алексеевна Мастаах Килбэтин диэн сиргэ күн сирин көрбүтэ. Кинилэртэн оскуола ыраах буолан кыайан уүөрэммэтэҕэ, онон кыра эрдэҕиттэн хара улэҕэ эриллибитэ. Бастаан холкуоска фермаҕа, онтон Мастаах оскуолатыгар остуораһынан үлэлээн пенсияҕа тахсыбыта.
Кэргэнэ Таппагаров Гаврил Семенович 1889 с. Суоттуга төрөөбүтэ. Аҕата Семен Таппагаров
2 Чочуга Хара Сүөдэр диэн баайга хамначчыттаабыт. Ийэтэ Үчүгэй Өрүүнэ диэн Өкүндүттэн
төрүттээх, Сүөдэр ииппит кыыһа.
Марфа Алексеевна да, Гаврил Семенович да үөрэҕэ суох буолан суруйсубат этилэр. Хайдах-туох сылдьалларын, олороллорун билбэттэрэ. Сэрии кэнниттэн Гаврил Семенович сылгы ферматын сэбиэдиссэйинэн үлэлээбитэ. Марфа Алексеевна кэргэнинээн «Свердлов» холкуоска 1947с. баар буолуор диэри үлэлээбиттэрэ. Балабыаччыга көһөн кэлэн баран 1961 сылга диэри холкуоска
үлэлээбиттэрэ. 1961 с. Халбаакыга көһөн кэлбиттэрэ.
Марфа Алексеевнаҕа элбэх оҕону төрөппүтүн, ииппитин иһин ССРС Үрдүк Сэбиэтин  Президиумун Ыйааҕынан 1958 с. тохсунньу 27 күнүгэр «Герой Ийэ» бочуоттаах аата  иҥэриллибитэ. Кини кэргэнинээн Гаврил Семеновичтыын 61 сыл эйэлээхтик, сарын- сарыннарытан өйөһөн, тыл аҥаарыттан өйдөһөн, дьоллоохтук олорбуттара. Оҕолоро  төрөппүттэрэ биирдэ эмэ улаханнык саҥарсыбыттарын, тыл-тылга киирсибэтэхтэрин өйдөөбөттөр. Кинилэр оҕолоругар, сиэннэригэр холобур буолар олоҕу олорбуттара.
Таппагаровтар төһө да үөрэҕэ суох буоллаллар, үөрэҕи сыаналаан, барыларын бэлэмнииллэрэ, режими кытаанахтык тутуһуннараллара, ол туһуттан чаһыыны эрдэттэн туһанарга  үөрэппиттэрэ, киэһэ аайы дьиэннэн бары бииргэ кинигэ ааҕаллара. Оҕолор кыра эрдэхтэриттэн дьон үлэтин сыаналыыр, убаастыыр, ытыктыыр буола улааппыттара.
Таппагаровтар улахан о5олоро Григорьева Вера Гаврильевна бухгаалтыр үөрэхтээх, үйэтин
тухары «Мастаах» сельпотун кылаабынай бухгаалтырынан үлэлээбитэ, потребкооперация туйгуна,
2011 с. олохтон барбыта. Находкина Мария Гаврильевна Дьокуускайдааҕы кооперативнай техникуму бүтэрбитэ. Дьокуускайга «Холбос» тэрилтэтигэр экономистаабыта, потребкооперация
туйгуна. Ершова Елизавета Гаврильевна Халбаакы балыыһатыгар 38 сыл устата сиэстэрэлээбитэ.
Гаврильевич Магадан куракка юридическай институкка үөрэммитэ, «Халбаакы нэһилиэгэ» муниципальнай тэриллии баһылыгынан үлэлиир, норуот хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ. Шамаева Люция Гаврильевна СГУ нуучча тылын уонна литературатын салаатын бүтэрэн, Халбаакы оскуолатыгар нуучча тылын учууталынан үлэлиир. Летова Зинаида Гаврильевна СГУ медицинскэй факультетын ситиһиилээхтик үөрэнэн бутэрбитэ. Москуба куоракка оҕо бырааһынан үлэлиир. Афанасьева Ольга Гаврильевна Докуускайдааҕы кооперативнай техникуму бүтэрбитэ, Потребкооперация туйгуна. Билигин чааһынай тэрилтэлээх. Таппагаровтар дьоһун олохторун оҕолоро, 28 сиэннэрэ, 54 хос сиэннэрэ уонна 22 хос-хос сиэннэрэ салҕыыллар.
Марфа Алексеевна, Гаврил Семенович наһаа эйэҕэс, сытыары сымнаҕас, киирэр ыалдьыты
үөрэ — көтө керсөр алдытымсах ытыктабыллаах ыал бастыҥа этилэр. Кинилэри өрүү ахта-саныы
сылдьабыт.
Автор: В.Петров, ученик 5 класса