Степанова Мария Дмитриевна (1918-2008)

 

Үлэ, тыыл бэтэрээнэ

Мин хос эбээм Степанова Мария Дмитриевна, 1918 сыллаахха Горнай улууһун Эргиһигэр Көрдүгэн диэн алааһыгар Туркулаахха дьадаҥы саха ыалыгар төрөөбүтэ. Хос эбээм Көрдүгэн оскуолатыгар үөрэнэн түөрт кылааһы бүтэрбит. Кини 17 сааһыттан холкуоска от мунньуутугар, сүөһү үлэтигэр үлэлээн барбыт. Мария Дмитриевна эдэр сааһа дойду историятыгар саамай тыйыс, Аҕа дойду сэриитин кэмигэр аччык-сут дьылларга ааспыта. Сэрии саҕаланыытыгар 23 саастааҕа. Эргис Чуолҕаннаагар олорбуттар. 1941 с. сайын Бэс Күөлэ диэн сиргэ оттуу сырыттахтарына, сэриигэ эр дьоҥҥо бэбиэскэ кэллэ диэн буолбута. Бөһүөлэктэн 9 киһи барбыта. Сэрии бириэмэтигэр аччыктааһын, тоҥуу-хатыы бөҕөтө буолбута, дьахталлар эр киһи үлэтин үлэлииллэрэ.

1943-1945 с. пиэрмэҕэ ыанныксыттаабыт. Үлэлэрэ наһаа ыарахан, отторун оҕуһунан бэйэлэрэ тиэнэллэрэ. Күҥҥэ түөртэ ынахтарын ыыллар, ону таһынан бостууктууллар, ынахтарын бэйэлэрэ сылгылаан аҕалаллар. Үлэлэрин быыһыгар окко баран көмөлөһөллөрө. Кыһын Лэкиэс Яковлевич Степанов салалтатынан тыаҕа баран саһаан кэрдиитигэр дьүөгэтинээн Настаа Даниловалыын үлэлээбиттэрэ.

Хос эбээбит Мария Дмитриевна холкуоска ыанньыксыттыыр кэмигэр, куруутун инники күөҥҥэ мэлдьи холобурга сылдьара. Хоһуун үлэһит 1939 с. хас да төгүл нэһилиэк сэбиэтин депутатынан талыллан дьонун сэргэтин кыһалҕатын туруорсубута. Биһиги киэҥ туттар, убаастыыр хос эбээбит Мария Дмитриевна төрөөбүт холкуоһугар үтүө суобастаахтык үлэлээн удаарынньык-стахановец буолбута, коммунистическай үлэ удаарынньыгын үрдүк аатын ылбыта, үгүс үбүлүөйүнэн мэтээллэринэн, бэлиэлэринэн, махтал суруктарынан бэлиэтэммитэ.

Сыһыарыы:

  1. «Үлэ бэтэрээнэ» мэтээл, олунньу 15 күнэ, 1978 с.
  2. «1941-1945 сс. Аҕа дойду Улуу сэриитигэр килбиэннээх үлэтин иһин», мэтээл, олунньу 3 күнэ, 1992 с.
  3. «Улуу кыайыы» 50 сыла мэтээл, кулун тутар 22 күнэ, 1995 с.
  4. «Тыыл бэтээрэнэ» Улуу Кыайыы 50 сылынан бэлиэ
  5. «Сэбиэскэй Союз маршала Жуков» үбүлүөйдээх мэтээлэ, олунньу 20 күнэ, 1997 с.
  6. «Аҕа дойду сэриитин бэтэрээнигэр кыайыы 60 сылынан» үбүлүөйдээх бэлиэ, кулун тутар 5 күнэ, 2005 с.
  7. «Улуу Кыайыы 60 сыла», мэтээл, кулун тутар 16 күнэ, 2005 с.

 

Ахтыыны суруйда аҕам өттүн эбээтин хос сиэнэ Осипова А.,  1 кылаас