Степанова Мария Дмитриевна (1918-2008)

 

Үлэ, тыыл бэтэрээнэ

Степанова Мария Дмитриевна, 1918 сыллаахха Горнай улууһун Эргиһигэр Көрдүгэн диэн алааһыгар Туркулаахха дьадаҥы саха ыалыгар төрөөбүтэ.  Мария Дмитриевна Көрдүгэн оскуолатыгар үөрэнэн түөрт кылааһы бүтэрбитэ. Кини 17 сааһыттан холкуоска от мунньуутугар, сүөһү үлэтигэр үлэлээн барбыта. Мария Дмитриевна эдэр сааһа дойду историятыгар саамай тыйыс, Аҕа дойду сэриитин кэмигэр аччык-сут дьылларга ааспыта. Сэрии саҕаланыытыгар 23 саастааҕа. Эргис Чуолҕаннаагар олорбуттар. 1941 с. сайын Бэс Күөлэ диэн сиргэ оттуу сырыттахтарына, сэриигэ эр дьоҥҥо бэбиэскэ кэллэ диэн буолбут. Бөһүөлэктэн 9 киһи барбыта. Сэрии бириэмэтигэр аччыктааһын, тоҥуу-хатыы бөҕөтө буолбут, дьахталлар эр киһи үлэтин үлэлииллэрэ.

1943-1945 с. пиэрмэҕэ ыанныксыттаабыт. Үлэлэрэ наһаа ыарахан, отторун оҕуһунан бэйэлэрэ тиэнэллэрэ. Күҥҥэ түөртэ ынахтарын ыыллар, ону таһынан бостууктууллар, ынахтарын бэйэлэрэ сылгылаан аҕалаллара. Үлэлэрин быыһыгар окко баран көмөлөһөллөрө. Кыһын Лэкиэс Яковлевич Степанов салалтатынан тыаҕа баран саһаан кэрдиитигэр дьүөгэтинээн Настаа Даниловалыын үлэлээбиттэр.

Мария Дмитриевна Ворошилов холкуоска ыанньыксыттыыр кэмигэр, куруутун инники күөҥҥэ мэлдьи холобурга сылдьара. Хоһуун үлэһит 1939 с. хас да төгүл нэһилиэк сэбиэтин депутатынан талыллан дьонун сэргэтин кыһалҕатын туруорсубут. Мария Дмитриевна төрөөбүт холкуоһугар үтүө суобастаахтык үлэлээн удаарынньык-стахановец буолбута, коммунистическай үлэ удаарынньыгын үрдүк аатын ылбыта, үгүс үбүлүөйүнэн мэтээллэринэн, бэлиэлэринэн, махтал суруктарынан бэлиэтэммитэ.

Сыһыарыы:

  1. «Үлэ бэтэрээнэ» мэтээл, олунньу 15 күнэ, 1978 с.
  2. «1941-1945 сс. Аҕа дойду Улуу сэриитигэр килбиэннээх үлэтин иһин», мэтээл, олунньу 3 күнэ, 1992 с.
  3. «Улуу кыайыы» 50 сыла мэтээл, кулун тутар 22 күнэ, 1995 с.
  4. «Тыыл бэтээрэнэ» Улуу Кыайыы 50 сылынан бэлиэ
  5. «Сэбиэскэй Союз маршала Жуков» үбүлүөйдээх мэтээлэ, олунньу 20 күнэ, 1997 с.
  6. «Аҕа дойду сэриитин бэтэрээнигэр кыайыы 60 сылынан» үбүлүөйдээх бэлиэ, кулун тутар 5 күнэ, 2005 с.
  7. «Улуу Кыайыы 60 сыла», мэтээл, кулун тутар 16 күнэ, 2005 с.

 

 

Ахтыыны суруйда сиэнин кийиитэ А.А.Осипова (Андреева), МОБУ «Центр образования» биология учуутала.