СИВЦЕВ МИХАИЛ БУХОЛОВИЧ 1927 төрүөх Тыыл, улэ ветерана

1941-45 сс. устата наар колхозка хара үлэһитинэн үлэлээбит . Соҕотоҕун сарсыарда 4 ч. туран биэс оҕуһу сыарҕалаан фиэрмэ сүөһүтүгэр илиитинэн тиэйэн алаастартан от а5алар эбит. Онтон аны хара тыаҕа тахсан сыарҕалаах оҕуһунан оһох отторго диэн мас кэрдэн киллэрэр эбит. Ол кэнниттэн эмиэ 5 сыарҕалаах оҕуһунан от тиэйэн аҕалар эбит. Онтон аны күөлтэн дьон иһэр ууларыгар диэн муус тиэйэн таһаарар эбит,оһоххо оттуллар мастарын балаҕан иһигэр таһар эбит. Кыһыҥҥы үлэтэ итинник . Сайынын наар от үлэтэ.От охсуута,от кэбиһиитэ.Бириэмэ көһүннэҕинэ бааһына күрүөтүн тутуу. 41- 45 сс. үрдүк көрдөрүүлээх уонна кыаһыы туһугар бэйэтин харыстаммакка үлэлээбитин иһин Сталин төбөлөөх тыылга үлэтин иһин медалынан наҕараадаланар.

Эһээбит Сивцев Михаил Бухолович аҕa дойду Улуу сэриитэ саҕаланарыгар 14 саастаах эбит, ийэтэ Сөдүөччүйэ — Сылаҥ, Чепаловтар кыыстара, балачча сэниэ ыал оҕото үһү, аҕата Бухол Сивцев дьадаҥы эбит. Кыстыктара Сутуруолаах, сайылыктара Күөрээкин үрэҕэ.Сэрии иннинэ сэттэ оҕолоохторо, онтон улаханнара Татыйаас ыал буолбут. Сут дьылларга көһүүгэ барбатахтар, сор-муҥ бөдөнү көрбүппүттэр. Аҕам, 21 саастаах эдьиийдэрэ Маайа, үстээх, түөртээх, алталаах үс кыра оҕолоро өлөөхтөөбүттэр. Ийэлэринээн, балта Ылдьааналыын араас куһаҕаны барыны аһаан, кыл тыыннара эрэ ордубут.

Эһээбит ахтыыта: «Аҕам Буухал, ийэм Сөдүөччүйэ 7 оҕолоруттан сэрии сылларыгар түөрдэ өлбүтэ, аҕам эмиэ өлбүтэ. 1938 сыллаахха оскуолаҕа киирбитим. Сэрии иннинэ Чурапчыга көспүппүт. Онтон аҕам, эдьиийим өлбүттэригэр төннөн кэлбиппит. Мин Сылаҥтан сатыы почта таһааччы буолбутум. Ийэм Өлөҥнөөххө ыанньыксыттаабыта.

Окко аан бастаан Кириллэ Миитэрэйигэр мунньааччы буолбутум. Суту өлө сыһан туораабыппыт. 1943 сыл сайын уолаттары Бүөчээнигэ мунньан суорат сиэтэ, күөх үүт иһэрдэ түһэн баран окко ыыттылар. Биригэдьиир Толстоухов Дьөгүөр сарсыарда күн тахсыыта туруортуур, киэһэ туман түстэҕинэ уурайабыт.

Улахан Кынаачай оҕустарааччы, онно Лөгөнтөй кэнниттэн оҕус сиэтээччи буолбутум. Аччыгый Кынаачай убайын батыһа сылдьаахтыыр, кыра баҕайы. Нөҥүө сайынтан атынан оҕустарааччы буоллубут.

Сэрии бүппүтүн кэннэ Лөгөнтөй, мин, Тыппаа Дьөгүөр оҕустарааччыларбыт. Саҥа икки ат кыайар оҕустарар мас сыыланныбыт. Күһүн Төлөйгө үс сохсурҕа атынан самоскидынан бурдук быстардыбыт. Кыһын Лөгөнтөйдүүн от тиэйээччинэн сырыттыбыт.

Нөҥүө 1946 сыл сайын Е.С. Толстоухов звенота диэн үс охсорунан оҕустарабыт. Дьахталлар Испирдиэн Кэтирииһэ, Өрүүнэ Сиипсэбэ, Куһумаарап Аана, Ньамыстаан Татыйааната ыам быыһыгар от мунньуһаллар. Мөөрүллэ Татыйааната, Красильникова Өлөөнө, Дьүлэй Татыана, Уойка, Биэрэ бастайааннай мунньааччылар. Куонаан Хабырыыһа кэбиһээччи. Иккилии оҕуһунан от угаллар, ону Хабырыыс быыстала суох быраҕан үллүктүүр буолара. Онтон Д.М. Пермяков — Хаптаан звенотугар сылдьыбытым. Эмиэ курааннар саҕаламмыттара.

1950 сыллаах сайын Орджоникидзе оройуонун Улахан Аан диэн сиргэ Тойон Арыыга уонна үс үрэххэ отучча киһи киирэн оттоотубут. Оппутун бүтэрэн баран кыстык хотоннору туттубут. Дьиэлэргэ диэн быраҕыллыбыт өтөхтөрү сэлбийдибит. Күһүн сылбахайынан дьоммут сүөһүлэрин үүрэн киллэрдилэр. Дьон кэтэх сүөһүлэрин илдьэ кэлбиттэр, ийэм киирбэтэх. Инньэ гынан Таҥараһыт Охонооһойо, Омуоһап Уйбаан буолан дойдулаатыбыт. Сылбахайы баттаһыахпыт дии санаабыппыт кыдьымах киирэн эрэр эбит. Уонтан тахса сүөһүбүтүн үүрэн Хачыкаакка бардыбыт. Ким да хотонугар киллэрбэт, сүөһүлэрбитигэр ходуу ходуйан аҕалан аһатабыт, таһырдьа хоноллор. Соччо уһаабатыбыт. Өрүс турбутун кэннэ үс хонон баран туораатыбыт. Охонооһой иннибитигэр атын сиэтэн баран мууһу сүгэнэн охсон көрө-көрө хаамар. Уйбаан, мин, балтым Ылдьаана буолан сүөһүлэрбитин үүрэн батыһан иһэбит. Этэҥҥэ туораатыбыт, олохтоохтор ууга түһээригит диэн сэмэлииллэр.

Биһиги Улахан Аан дэриэбинэтигэр 4 киһи хааллыбыт. 40 тыһаҕаһы көрөбүт. Көстүүн Дьэбдьиэтэ, Ылдьаана ис үлэтигэр, мин от тиэйээччи, Охонооһой Тойон Арыыга көлүүр аттарын аһатан кыстаатыбыт.

Хоту диэки үрэххэ Албакыын Сэмэнэ кыыһа Мааппалыын, Буокай кыргыттара икки Боккуойа эмиэ 40-ча субаны көрөллөр. Сэмэн от тиэйээччи. Ыанньыксыттары Дьардьаһы Мэхээлэлээх тутан олорбуттара.

1951 сыл саас хаар барыыта дойдубутугар кэлбиппит. Уйбаан Ылдьыыс кэлэн олорор этэ. Нөҥүө сайын Ылдьаанабын Төлөйтөн кэргэн ылан ыал буолбутум».

Дьиэ кэргэнэ:

Кэргэнэнинээн Попова Ульяна Максимовналыын 4 уол о5оломмуттара,Василий,Михаил,Максим,Егор. 11  сиэннээхтэр,20 хос сиэннээхтэр.