Сидорова-Тытыгынаева Мария Алексеевна

Педагогическай үлэ, тыл ветерана, «методист учуутал», «Учууталлар учууталлара», «Гражданскай килбиэн» знак кавалера, үгүс элбэх мэтээллэр, знактар хаһаайката.

Уот сэрии саҕаланарыгар мин 6-7 эрэ саастаах этим. Олус ыарахан, аччык, сут кэмнэр этэ. «Сэрии» диэн тылтан наһаа куттанарым, дьон бары кэриэтэ байыаннай таҥастаах буолаллара, гимнастерка, ыстаан, сулустаах бэргэһэ кэтэллэрэ. Бэйэлэрин тустаах үлэлэрин кэнниттэн 3-4 чаас устата сэриигэ бэлэмнэнэн араас дьарыктары оҥороллоро, противогаз кэтэргэ, гранатаны быраҕарга, бэнтиэпкэннэн ытарга үөрэнэллэрэ. Сэрии кэмигэр биир да үлэһит үлэтигэр 1-5 мүнүүтэ хойутаан кэллэҕинэ сэрэтии, быыгабар ылара. Кыра да, улахан да оҕолор уруокка ончу хойутуо суохтааххын, бэрээдэги кэһэн куһаҕаны оҥоруо суохтааххын. Мэник, бэрээдэги кэһэр, куһаҕаннык үөрэнэр буоллаххына «Германияҕа Гитлерга көмөнү оҥороҕун» — диэн сэмэлэнэрбит, ол иһин үчүгэйдик үөрэнэ сатыырбыт.  Сайынын саҥардыы 8, 9, 10 саастаах оҕолор колхоз бааһыналарыгар, оҕуруоттарыгар сыыс от бөҕөтүн үргүүрбүт. Буспут бурдугу комбайн хомуйан барбытын кэннэ, бааһынаҕа куул соһо сылдьаммыт сиргэ тохтон түспүт, комбайн кыайан ылбатах бурдук куоластарын биир да суох гына итигэстиирбит, ким хас куул куолаһы хомуйарынан куоталаһарбыт. Ити кэнниттэн, атын күннэргэ бааһына кытыытын кэрийэ сылдьан кутуйах уйаларын, хаһаастаах ампаардарын уһуктаах маһынан тобулута түһэн буларбыт, эмиэ куулларга кутарбыт. Кутуйах эрэйдээх үлэһитэ бэрдэ, хас биирдии бурдук куолаһын наһаа үчүгэйдик дьаарыстаан, бэрээдэктээн аҕай уурбут буолар, хасааһын буллаххына маспыт төбөтө «кырк» гына бурдук куоластарын быыһыгар киирэрэ, дьэ, оччоҕуна сэрэнэн, буору-сыыһы киллэрбэккэ эрэ куоластары ытыйан ылаҕын, үөрүү бөҕө буоларбыт, эмиэ хас да куулу хомуйарбыт.

 

Авторы: Сиэннэрэ, хос сиэннэрэ Егороватар, Алексеевтар.