Решетникова (Винокурова) Мария Порфирьевна (1934 г.р.)


Хос эбээм,

Решетникова (Винокурова) Мария Порфирьевна  

улэ, тыыл ветерана

 

Хос эбээм, Решетникова (Винокурова) Мария Порфирьевна, 1934 сыллаахха Сэбэлээх диэн киэн кэрэ айыл5алаах алааска кYн сирин кербYт. Уруккута Нам улууьун, КYрэң Ат, билиннитэ Искра нэьилиэгэ.

Революция иннинэ танара дьиэтигэр аат суруттарар буоллахтарына, кэлин сэбиэккэ киирэр буолбуттар. Биhиги теруттэрбит нэьилиэк кииниттэн ыраах алааска олорор буолан, сыл баьыгар-ата5ар, эбэтэр хас эмэ сылга биирдэ  киин сиргэ киирэллэр эбит. Ол курдук а5ата, Винокуров Порфирий Васильевич, «бу кыыс саас айыл5а уhуктуута тереебYтэ” – диэн этэринэн миитэрэпкэтигэр 1934 сыллаах муус устар 28 кYнэ диэн суруйбуттар. Ийэлэрэ Винокурова Екатерина Ивановна, мин хос эбээм алта ыйдаа5ар ыалдьан елен хаалар, онон улаата туьуер диэри дьонно иитиэххэ биэрэллэр. Биргэ тереебут устэр. Улахан убайа Захар  Порфирьевич 1922 сыллаахха (саха бастакы композитордарыттан биирдэстэрэ), Василий Порфирьевич 1930 сыллаахха тереебYттэрэ (Нам районун хас да тегуллээх чемпион сылгыьыта).

А5ата, Винокуров Порфирий Васильевич сылгыhыт киhи этэ.  Кини а5ыйах сан,алаах, YрдYк ун,уохтаах, ханнык да Yлэттэн толлон турбат кYYстээх киhи уьу. Кини эдэригэр баайдарга сылгы кербYт. Салгыы «Уоhук» артыалга,  кэлин «Искра» колхозка улэлээбит. Сылгыларын  Хаар бала5ан диэн алааска керере. Онно хаайан туран от биэрэрэ, керере-истэрэ.  Сааhын сыhыыттан хомуйан а5алан туспа аhатара.

Кыстыыр сирдэрэ Сэбэлээх урэх эбит, онтон сайынын Хойоно алааска кеьен кэлэллэр. Хос эбээм кэпсииринэн: «Онно Yс дьиэлээ5э. Бала5ан уонна ампаар дьиэ баара, ортотугар ас астыыр ампаар турбута. Онно YYт сYегэй ытыйан, арыы уурар боппуолдьалаа5а. Ар5аа эн,эр диэки, сыыр анныгар, улахан титиик хотоно баара.  А5ам кYелY тула кYрYе туппута».

1942-1943 сэрии сылларыгар сайынын колхозка сылгы сиир отун оттообуттар. Буххан, Титииктээх, Аччыгый Хаар бала5ан алаастарыгар сылдьан бугул тYгэ5ин харбааьын, от мунньуутугар сылдьыбыт. Кэлин, 1944-1945 сылларга отчуттарга ас буhарааччынан анаабыттар.

Инньэ гынан сэрии буппутун кэннэ, улахан убайа Захар оскуола5а Намн,а киллэрбит. Онно интернакка олорон Yерэммиппиттэр. Убайа «Азбука»  кинигэтин биэрбитин хойукка диэри саныыра. Ииппит маачаха ийэтэ убаhа тириитин имитэн сылаас этэрбэс тигэн биэрбитин кэтэн Yерэ5эр сылдьыбытын кэпсиирэ. Yерэнэригэр кыhынын а5ата атынан таhар эбит. Саас ын,ыыр атынан бэйэтэ сылдьар буолбут. Биирдэ ата туохтан эрэ сиргэнэн сискэ тахсан быра5ан, ан,ар илиитин тоhуппуппут.  Онно отоhут Тараас о5онньор тымтыгынан былыргылыы баайан YтYердYбYт.  Оскуола5а хороводтуулларын, шахта оонньуулларын, «Хайыhар»-ы, былыргы ырыалары ыллыылларын, зарядкалыылларын ахтара.  Алтыс кылааhы куоракка Yерэнэн бYтэрэн баран тын,атынан ыалдьан балыыhа5а,  санаторийга  сыппыт, онон ситэри Yерэммэтэх.

1959-1970 сс Аппааны беhYелэгэр детсакка ньээн,кэлээбит.

1970 сыл бYтYYтэ Хатын, — Арыы участковай балыыhатыгар Yлэтин хачыгаарынан са5алаабыт. «Оттор оhо5ум дьаамата дирин ба5айы этэ. Онно YhYе буолан биэдэрэнэн уонна баа5ынан кирилиэhинэн тYhэн-тахсан кYнY быhа чо5унан оhох оттон тахсар этибит. Балыыhа ас астыыр еттYгэр олоппос холбоон сынньана тYhэн ылааччыбыт» — диэн ол кэминээ5и улэтин туьунан кэпсиирэ. Икки сыл хачыгаардаан баран амбулатория5а пенсия5а тахсыах диэри санитарканан Yлэлээбитэ.

1957 сыллаахха Аппааныга Решетников Иван Петровичка кэргэн тахсар.  Кинилэр биэс о5олоохтор, алта сиэннээхтэр, биэс хос сиэннээхтэр.

Хос эбээм Мария Порфирьевна, хос эьээм Иван Петрович сэрии сылларыгар энкилэ суох улэлэрин, кыайыыга киллэрбит сункэн кылааттарын иьин иккиэн «За доблестный труд в годы Великой Отечественной войны  1941-1945 гг» медалынан наградаламмыттара.

Хос эбээм 90 онтон  хос эьээм 74 саастарыгар диэри тиийбиттэрэ.

 

 

Ахтыыны бэлэмнээтэ хос сиэннэрэ, Винокуров М., 9 Б кылааьын уорэнээччитэ.