Попов Семен Саввич 1922с.т.

Эһэбит, сэрии бэтэрээнэ Попов Семен Саввич  1922 сыллаахха бэс ыйын 22 күнүгэр уруккута Дүпсүн улууһун II Өспөх нэһилиэгэр (Чэриктэйгэ) колхозтаах Савва Федотович Попов диэн ыалга 3-с оҕонон төрөөбүт. Ийиэлэрэ эрдэ өлөн, аҕалара кыһалҕаттан  орто оҕотун Коляны Фоминнар диэн оҕото суох ыалга ииттэрэ биэрбит. Ити курдук сыллар-хонуктар ааһаннар, алдьархайдаах аан дойдуну аймаабыт Аҕа дойду сэриитэ саҕаланар. Баара суоҕа  19 эрэ сааһыгар бэбиэскэ тутан эһэбит 1942 сыллаахха от ыйын 15 күнүгэр Чурапчы байыаннай комиссариатыттан ыҥырыллан сэриигэ барбыт. Архыып докумуонугар: «1942 сыл күһүнүттэн Прибалтийскай фроҥҥа, 11-с батарея 26-с гвардейскай ПАоСБр (пушечно-артиллерийская ордена Суворова бригада), 8-с ПАД (пушечно-артиллерийская дивизия» РГК артиллериһынан сэриилэспит.  1943 сыллаахха кулун тутар 25 күнүгэр өстөөҕү утары кыргыһыыны улаханнык бааһыран байыаннай госпитальга эмтэнэн, үтүөрэн, сэриигэ төннүбүт.  1944 сыл от ыйыттан 1954 сыл кулун тутарга диэри кини сэриилэһэр чааһа Белоруссияны, Прибалтика территориятын босхолооһун иһин улахан киирсиилэргэ өстөөҕү утары сэриилэспит. Бу манна Рига куораты босхолооһуҥҥа өстөөх сэбилэниилээх күүстэрин көҥү  көтөн киирии иһин кыргыһыыга И.В.Сталинтан Махтал суругунан бэлиэтэммит. Итиэннэ Скуодас диэн оройуону босхолооһун иһин кыргыһыыга «тус хорсун быһыытын иһин «Хорсунун иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмыт» диэн суруллубута баар.

Кыайыыны Украинскай фронт састаабыгар киирсэн Прага куоракка көрсүбүт. Дойдутугар 1945 сыллаахха сайын эргиллэн кэлбитэ. «Хорсунун иһин» «1941-45сс Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Германияны кыайыы иһин», «Үлэ бэтэрээнэ» мэтээллэринэн; «1941-45сс. Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Кыайыы 20, 30 сыллара», «ССРС Сэбилэниилээх Күүстэрин 50, 60 сыллара» үбүлүөйдээх мэтээллэринэн; «Улуу Кыайыы 25 сыла» бэлиэнэн наҕараадаламмыта.

Сэрииттэн кэлэн төрөөбүт «Ыччат суола» колхоһугар улэлээбитинэн барар. Ааллаах Үүҥҥэ  таһаҕас таһыытыгар сылдьыспыт. МТС-ка, түүлээх тутааччынан, кэлин пенсияҕа тахсыар дылы «Дүпсүн» совхозка араас үлэлэргэ үлэлээбитэ.

1962 сыллаахха эбэбитин Сивцева Мария Гаврильевнаны көрсөн, ыал буолбуттара. Аҕабыт олус эйэҕэс, сымнаҕас майгылаах, сүрдээх бэһиэлэй этэ. Дьону кытары уопсай биир тылы дөбөҥнүк булара.

1983сыллаахха бэс ыйын 7 күнүгэр аҕабыт, баар-суох дурдабыт-хаххабыт, соһумардык күн сириттэн суох буолбута.

 

Сиэнэ А. Скрябина, 11 кылаас үөрэнээччитэ