Пестрякова (Аммосова) Христина Иннокентьевна  1938с.т.

 

Мин Толоон эбэҕэ муус устар 7 күнүгэр (Былаҕычыанайап таҥара күн) 1938 сыллаахха Марфа Иннокентьевна (Матвеева) уонна Иннокентий Егорович Аммосовтарга маҥнайгы оҕонон күн сирин көрбүтүм.

Уоттаах сэриини көрсүһэ төрөөбүт буоламмын оччотооҕу оҕо сиэринэн оҕо сааһым сэрии, сут – кураан дьылларга ааспыта. Сэрии да кэнниттэн олох тута көммөккө ыар тыын хойукка  диэри оһоруммута…

Аҕам барахсан мин баара –суоҕа 3 саастаахпар, 1941 сыллаахха “Толоон” холкуоска бэрэссэдээтэллии сылдьан хоргуйан охтоохтообут, инньэ гынан, оччолорго кырам да бэрт буолан кини туһунан өйдөбүлүм олох суох…

Сэрии сылларыгар туруу эр дьон барыта бэбиэскэ тутан, кыргыһыыга ыҥырыллан оҕо-дьахтар эрэ холкуоһу тутан хаалбыттар. Инньэ гынан ийэм хара

сарсыардаттан киэһэ хараҥаҕа диэри атынан от-мас тиэйиитигэр үлэлээбит. Бу барыта эппиэтинэс уонна балаһыанньа ыараханын этинэн-хаанынан өйдөөһүн буолар.

Билигин олорон санаан көрдөхпүнэ, дьахтар киһиэхэ олус ыарахан уонна дэбигис киһи санаммат үлэтэ эбит. Ол курдук, холкуос туруу үлэһитэ буолан дьон махталын ылыан ылбыта. Эрэллээх доҕор-атас этэ.

Майгыта да эр киһилии олус судургу буолара, күүһэ-уоҕа, кыайара-хоторо, сатабыла бэрт этэ, дэлэҕэ даҕаны “Күүстээх Мааппа”,- диэхтэрэ дуо?!

Кэлин Балаҕаннаах алааска Толоонтон көһөн киирэн олорбута, ол олорон Уус-Күөлгэ биһиэхэ сыарҕалаах атынан киирэрэ, ол иһин оҕолорум кыра сылдьан “аттаах эбээ”,- диэн ааттыыллара.

Бэйэм туспунан кэпсиир буоллахха, Толоон эбэ оҕолоро сэрии кэмигэр уонна сэрии бүппүтүн да кэннэ улахан дьоннуун тэҥҥэ туран кыайарбытынан үлэлиирбит: ол курдук, оҕуруот аһын олордуутугар уу-хаар басыһан, сыыс от ыраастаһан күнү-күннүктээн сылдьарбыт.

Оччолорго төһө да кураан буолбутун иһин хортуоска, хаппыыста, моркуоп, сэбирдэх табах ыһаллара. Онно оҕо илиитин үлэтэ солбуллубат күүс буолара.

Сааһын сир хорутуутугар сухаҕа оҕус сиэтэн ыһыыга сылдьыһарбыт.

Оччолорго ханан да аһыыр ас суоҕун кэриэтэ, испитин эрэ “көппөтөр” инниттэн кириэн оту ууга буһаран ону кыра бурдугунан сэлиэйдээн, барытын нуормалаан иһэрдэллэрэ. Толооҥҥо ол кэмҥэ “Дьааһыла” диэни аһан олохтоох оҕолору мунньан аһаталлара. Холкуос ынаҕын үүтүн сэппэрээтэрдээн холбуур үүтүн күүгэнэ таҕыстаҕына “кэлиҥ” диэн хаһыытаан ыҥырдахтарына ньуоскабытын туппутунан тиийэн ким хайдах тиксэринэн  оймоон үссэнэрбит.

Оҕо сааспар быарбынан ыалдьан үөрэммэккэ хаалбыт буруйбар ийэм ыанньыксыттыырын быыһыгар 12 куһаҕан борооскуну сыһыаран биэрбиттэрин көрөн-харайан, кыстатан, сыл таһааран күөххэ үктэннэрбитим. Оччотооҕуга баара суоҕа 12 саастаахпын.

Онтон ыла үлэ муоһатын кэтэн 60-н сааспар диэри үтүө суобастаахтык үлэлээбитим. Сэрии ыар сылларын эппинэн-хааммынан билэммин олоҕу сыаналаан, харыстаан күннээҕи олохтон үөрүүтүн өрө тута сатыыбын.

Ыал буолан, кэргэмминээн Пестряков Петр Петровичтыын 52 сыл олох үөрүүтүн-хомолтотун билэн, дьоллонон, 6 оҕо ийэтэ, 9 оҕо эбээтэ, 11 хос сиэн эбээтэ буолан бочуоттаах сынньалаҥҥа олоробун.

Төһө да сэрии ыар сылларын оҕо, уу ньулдьаҕай санныбар сүктэрбин орто дойдуга кэлбит аналбын толорон олороммун: кэнэҕэски кэнчээри ыччаттарбытыгар хаһан да сэрии иэдээнэ иэнигэйбэтигэр, оҕо саастарыгар куруук ыраас халлаан, сырдык күн күлүмэ  кинилэри арыаллыырыгар эрэ баҕарабын.

 

Пестрякова (Аммосова) Христина Иннокентьевна, 

Сэрии кэмин оҕото, СР тыа хаһаайыстыбатын бэтэрээнэ, Курбуһах нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо.