Павлова Марина Григорьевна (1935-2022)

Марина  Григорьевна Павлова (Иванова) 1935с. атырдьах ыйын 6 күнүгэр Ньурба улууһун, Акана нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Ийэтэ — Мария Егоровна, аҕата Григорий Акимович Ивановтар оччотооҕу кэм быһыытынан иккиэн холкуоска үлэлииллэрэ.

Марыына алта саастааҕар Аан дойдуну аймаабыт сэрии саҕаламмыта, онно билбитэ кыра кыыс -сэрии кыһалҕатын, аччыктааһын, харах уутун. Улахан дьону кытта тэццэ от улэтигэр, бааьына5а, хотоццо улэлэспит.

Марыына тоҕус сааһыгар Хаҥалас сэттэ кылаастаах оскуолатыгар үөрэнэ киирбитэ. Аканаттан хас да оҕо буоланнар күн аайы сэттэ биэрэстэни күһүннэри, кыһыннары, саастары сатыы сылдьан үөрэнэн 1954с. бүтэрбитэ. Оскуоланы бүтэрэн баран Дьокуускай куоракка үөрэнэ киирэргэ былааннаммыта. Баҕа санаата медсестра үөрэҕэ этэ, борохуоттара өрүскэ миэллээн, ый курдук хойутаан куораты булбуттара, онон төннүө дуо, тутуу техникумугар үөрэнэ киирбитэ. Ол үөрэнэ сылдьан кэргэнин Павлов Иннокентий Ананьевиһы көрсөн, сүрэхтэринэн сөбүлэһэн, харахтарынан хайҕаһан ыал буолбуттарара. Иннокентий Ананьевичтыын Марина Григорьевна 52 сыл эйэ дэмнээхтик, убаастанар ыал буолан олорбуттара. Кинилэр уон оҕону төрөтөн, атахтарыгар туруоран, үөрэхтээн, үлэһит оҥорон улаатыннарбыттара. 1974с. Марина Григорьевнаҕа герой-ийэ үрдүк аата иҥэриллибитэ.

Марина Григорьевна 30 сыл устата,  оҕону иитэр улэҕэ энкилэ суох улэлээбитэ. Аканатааҕы оҕону иитэр тэрилтэҕэ 1956с. сиэстэрэнэн үлэтин саҕалаан баран, 1985с. тэрилтэ сэбиэдиссэйин быһыытынан бочуоттаах сынньалаҥҥа тахсыбыта. Оччоҕо оҕолору 7-8 ыйдарыттан дьааһылаҕа күнүстэри-түүннэри көрөр этилэр. Нэдиэлэ саҕаланыытыгар төрөппүттэрэ оҕолорун аҕалан баран, нэдиэлэ бүтэһигэр дьиэлэригэр ылаллара. Ыанньыксыттар сайын сайылыкка таҕыстахтарына, сай устата оҕолор дьааһылаҕа сылдьаллара. Дьааһыла үлэһиттэрэ симиэнэннэн үлэлииллэрэ, тэрилтэ түөрт оһоҕун, маһын мастаан-хайытан оттор, уу баһар, оҕолор таҥастарын сууйар эмиэ кинилэр эбээһинэстэрэ этэ. Ону таһынан нэһилиэк иһинэн сэбиэскэй бириэмэҕэ ыытыыллар субуотунньуктарга барытыгар көхтөөх кыттыыны ылаллара. Ол курдук оҕуруот аһын олордуута, хомуйуута, хаар   туһэрээһин, колхуос, совхоз ыанньыксыттарын солбуйааһын уо. д.а үлэлэр дьааһыла улэһиттэрэ суох барбата. Онно барытыгар Марина Григорьевна бэйэм элбэх оҕолоохпун онон түбүктээхпин диэбэккэ, туора турбакка барытыгар сылдьыһара.

Марина Григорьевна бочуоттаах сынньалаҥҥа олордор да олоххо тардыһыытынан,  ахтыыбынай, көхтөөх көрүүтүнэн, үлэтинэн эдэр дьонно холобур буолара.

Кини 2010с. автопробег активнай кыттыылааҕа, ол курдук муус устар ыйга Дьокуускай куоракка 12 бэрэстэбиитэллээх автопробекка хамаанда тэринэн  Амма суолунан «Саха сирин дьахталлара сэрии кэмигэр көмөлөрө» — диэн өйдөбүннук ааттанан, айаннаабыттара. Онно көрсүhүү аhаҕас кэпсэтии, санаа атастаhыыта буолааччы. Ол сыл куорат чугаhынааҕы нэhилиэктэр халаан уута ылан суhал көмө наада буолан, правительство сорудаҕынан ыччат уонна дьиэ кэргэн комитетын салайааччыта Сергучев Алексей Егорович салайан, штаб тэринэн инициативнай комиссия үлэтин саҕалаабыта. Халаан уута хаhан да эмискэ кэлэн, олус элбэх уу кэлэн дьон аhа-таҥаhа, туга да суох хаалбыттара. Штабка ким ханна, аадырыhынан ананан көмө оҥорбуттара. Нам улууhун Хаптаҕай нэhилиэнньэтин дьоно дьиэтэ-уота ньимиччи ууга былдьанан, автопробег кыттыылаахтара Покровскай, Павловскай, Мэҥэ-Ханалас, Нам улууhа, Уус-Алданынан нэhилиэнньэттэн көмө көрдүү барар буоллубуттара. Хата ким да туора турбакка, куорат ырыынактара, үксүн чааhынай кыра маҕаhыыннар, биирдиилээн дьон-сэргэ бары, ким тугунан кыайарынан бары көмөлүспүттэрэ. Таатта Чымнаайытыгар Малгиннар ийэлэрин пааматынньыгар уо.д.а. нэһилиэктэринэн сылдьыспыта. Автопробег кытыылаахтара Парасковья Павловна Федорова, Валентина Ивановна Кириллина, куорат ийэлэрин уонна элбэх оҕолоохтор комитеттарын председателя, герой-ийэ Горохова Римма Даниловна уо.д.а., итинник дьону кытары алтыhан, бодоруспуппуттара.

«Бу орто дойдуга төрөөн, олорбут олоҕум төрөппүттэрбин салҕаан оҕо төрөтөн, олох олорон иэспин толордум, мин биир бэйэм соҕотох буолан төрөөн, ол аналын, кинилэр баҕа санааларын толордум буоллаҕа диэн саныыбын ээ. Уонна бииргэ үлэлээбит биир дойдулаахтарбар, саамай ахта санныр оҕо дьааһылатыгар бииргэ улэлээбит дьүөгэлэрбэр барҕа махтал» —  диирэ Марина Григорьевна.

Марина Григорьевна Павлова Улэ-тыыл бэтэрээнэ,  Акана нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, Саха сирин дьахталларын ХХП-с уонна ХХ1Y-c съездтарын делегата, Дьокуускай куораттааҕы герой ийэлэр сүбэлэрин чилиэнэ, «Ньурбакаан» общественнай тэрилтэ ахтыыбынай чилиэнэ, элбэх бочуотунай грамоталардаах, “Ийэҕэ үрдүк махтал” уонна  «Гражданскай килбиэн » бэлиэлэр хаһаайкалара.

 

 

 

Автор: Давыдова М.М.