Осипова Дарья Ефремовна (1926-2008 гг.)

«Өтөх төҥүрэстээх, сурт кэриэстээх» диэн өбүгэ мындыр өс хоһооно баар. Бу өс хоһооно биһиги төрүт удьуор дьоммутун ытыктыырга, кэриэстииргэ иитэр дириҥ суолталаах. Өбүгэ ситимэ быстыбакка, кэнэҕэски ыччакка кэрэ кэпсээн, дьоһун ахтылҕан буолан сурукка тиһиллэн хаалаллара махталлаах, үтүө дьыала буолар! Ол курдук биһиги эбээбит, хос эбээбит Осипова Дарья Ефремовна — Герой ийэ, үлэ ударнига, тыыл, үлэ бэтэрээнэ, Элгээйи нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо. 10 о5о амарах ийэтэ, элбэх оҕо тапталлаах эбээтэ, хос эбээтэ буолар. Эбээбит 1926 сыллаахха Ыгыатта диэн Сунтаар улууһун нэһилиэгэр, Батаакаптар диэн ыалга алта оҕоттон үһүс оҕоннон күн сирин көрбүтэ. Эбээбит кыра сааһыгар тулаайах хаалбыта, кини өйдүүрүнэн улахан уолу интэринээт дьиэтигэр ыыппыттара, кыра бырааттаах балтын дьон иитэ ылбыттара. Онтон эбээбит сааһа интэринээккэ кыра, аны иитэ ылыахтарын улахан буолан ускул-тэскил, ыал устун хамначчыттаан аһыыр  ыар олоҕо саҕаламмыта. Онон хомойуох иһин эбээбит үөрэх-билии аартыгын, оскуола диэни билбэтэҕэ.

Эбээбит уон биэс саастааҕар бүттүүн сири дойдуну, сэбиэскэй норуоту аймаабыт, элбэх дьону дьылҕатын быһаарбыт алдьархайдаах Аҕа дойду Улуу сэриитэ саҕаламмыта. Тулаайах оҕо буолан, тулатыгар баар дьоннор айманалларын көрөн, иһигэр мунчаара саныыра. Сэрии кэмигэр 3 Бордоҥҥо бурдук тардыытыгар, мас мастааһыҥҥа, от үлэтигэр, бурдук түүтэхтээһинигэр, ыанньыксытынан үлэлээбитэ. Сэриигэ эр дьоннор бараннар, совхозка толоруу былаана улаатан, онто суох ыарахан үлэтэ өссө күүһүрбүтэ. Сэрии ыар сылларын этинэн-хаанынан барытынан билбитэ диэтэхпитинэ сыыспаппыт буолуо… Эбээбит кэпсииринэн соҕотох аҥаардас сиэрпэннэн күҥҥэ биир оту туруорааччым диирэ. Түүннэри күнүстэри утуйбакка да үлэлииллэрэ. Ол да иһин тыыл, үлэ бэтэрээнин мэтээлинэн наҕараадаланнаҕа. Тириэтэйгэ-3 Бордоҥ нэһилиэгэр 1995 сыллаахха Сэрии кыттыылаахтарыгар уонна тыыл үлэһиттэригэр анаан памятник туппуттара. Бу өйдөбүнньүк үөрүүлээх аһыллыытыгар эбээбит ыҥырыылаах ыалдьыт буолан сылдьыбыта. Эбээбит «Аныгы үйэҕэ үөрэхтээх буолуҥ», «Көнө майгылаах буолуҥ, үлэһит киһи хаһан да охтон биэрбэт буолар» — диэн этээччи.Биһиги эбээбит Дарья Ефремовна туохтан да толлубат ыраас-сырдык санаатынан, сыыдам-хоһуун туттуутунан, майгыта-сигилитэ үчүгэй буолан дьон сэргэ убаастабылыгар сылдьыбыта. Хаһан да ытыы-соҥуу сылдьыбат этэ, модун тулуурдааҕа, элбэх мээнэ саҥата суоҕа, дьоһуна-мааныта, ис-иһиттэн үрдүк култууралааҕа, үлэһитэ, үөрүнньэҥэ, ыалдьытымсаҕа биһиэхэ барыбыт олоҕор холобур буолар!

 

 

Автор: С.Тимур, ученик 6 класса.