Макаров Гаврил Николаевич (1927-2017 гг.)

Үлэ, тыыл бэтэрээнэ

Мин хос эһэм үлэ, тыыл бэтэрээнэ Макаров Гаврил Николаевич 1927 сыллаахха Чурапчы улууһун Сылаҥ нэһилиэгин Хатыннаах алааһыгар төрөөбүтэ. 1941 с. Сылаҥ 4 кылаастаах оскуолатын бүтэрэр сылыгар Аҕа дойду улуу сэриитэ саҕаламмыта. Үөрэҕэр үчүгэй этэ, ол гынан баран төрөппүттэрэ салгыы үөрэттэрэр кыахтара суох буолан үөрэҕиттэн тохтоон колхозка үлэлээн саҕалаабыта.

Улахан дьону кытта тэҥҥэ мас эрбээһинигэр, сааскы ыһыыга бурдук үүннэриитигэр, сайынын оттооһуҥҥа, нэһилиэк иһинээҕи уонна оройуон тэрилтэлэригэр оттук саһааннарын кэрдиигэ, ону таһыыга, уо.д.а. ыарахан үлэҕэ хара сарсыардаттан киэһэ хойукка диэри үлэлээбитэ. Ити курдук, мин хос эһэм Гаврил Николаевич – эһээ Хабарыыс Улуу Кыайыы туһугар тоҥору-хатары, аччыктыыры барытын тулуйбута.

Сэрии кэнниттэн колхозка үлэлээбитэ. Чурапчы улууһугар урукку сылларга от үүнүүтэ мөлтөх буолан Кэбээйи, Хаҥалас улуустарынан сылдьан элбэхтэ оттообута, үлэлээбитэ. Трактористар курстарыгар үөрэнэн тракторист буолбута. Бэйэтэ кэпсииринэн, ДТ-54, ДТ-75 тракторга 1960-1978 сс. өр кэмҥэ үтүө суобастаахтык үлэлээбитэ, коммунистическай үлэ ударнига буолбута. Дойдутугар хас да сыл от үлэтигэр ыччат звенотун салайан оройуоҥҥа хаста да бастаан турар, кэлин кырдьаҕастар звеноларын салайбыта.

Мин хос эһэм тутууга эмиэ үтүө суобастаахтык үлэлээбитэ. Ол курдук, Улахан Күөлгэ 150 миэстэлээх траншеялаах хотону, 100 миэстэлээх ньирэй хотонун, сынньанар саалалаах, кыһыл муннуктаах, ветеринарнай хостоох, үлэһиттэр таҥастарын уларыттар, душтанар хостоох улахан типовой дьиэни, Уһун Күөлгэ баанньыгы үлэҕэ киллэрсибитэ. Улахан Күөлгэ оскуола тутуутугар биригэдьиирдээбитэ.

Ол курдук, эдэр сааһыттан тыа хаһаайыстыбатын араас үлэлэригэр барытыгар үлэлээбит нэһилиэк тутаах үлэһитэ этэ. Үлэтин таһынан общественнай үлэҕэ көхтөөхтүк кыттара. Комсомол, компартия чилиэнинэн, Улахан Күөлгэ хас да сыл комсомол сэкэрэтээринэн, нэһилиэккэ сельсовет депутатынан 4 төгүл быыбарданан үлэлээбитэ. Сылаҥ нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо.

Мин хос эһэм чөл олоҕу тутуһара, айылҕаҕа сылдьарын, бултуурун, балыктыырын уонна кинигэ ааҕарын сөбүлүүрэ. Саха уонна нуучча классик суруйааччыларын айымньыларын барытын аахпыта, дьиэтигэр элбэх баҕайы кинигэлээҕэ. Сылаҥ библиотекатын саамай көхтөөх ааҕааччыта этэ.

2017 с. 90 сааһын туолан баран күн сириттэн барбыта.

 

 

Автор: Д.Пестряков, ученик 1 класса.