Лукинов Константин Гаврильевич

Константин Гаврильевич (таптал аата Хаххылла) 1915 сыллаахха Нам улууhун Куокуй сэлиэнньэтигэр биир ытыктанар, быстар дьадаҥы дьиэ кэргэҥҥэ төрөөбүтэ.

Оҕо эрдэҕиттэн көрсүө-сэмэй майгылаах, сытыы-хотуу, сүрдээх эрдэhит, бэйэтин кыанар уол буола улааппыт. Улахан дьон үлэлэрин толло көрө турбакка, тэбис-тэҥҥэ үлэлэьэр туруу улэhит бэрдэ эбит. Күөгэйэр күнүгэр сылдьан баара-суо5а 27 сааhыгар тапталлаах, кэрэ-бэлиэ айылҕалаах сайылыгыттан «Сэгийээнтэн» повестка тутан Аҕа Дойдутугар ытык иэhин төлүү, ыҥыырдах атынан, оҕо сааhын доҕорунаан Потапов Егор Егоровичтыын Ийэ дойдуларын уодааhыннаах өстөөхтөн көмүскүү барбыттар.

Константин Гаврильевич Арҕаа 3-с Белорусскай фронт албан аатырбыт Тацинскай дивизия 272-с миномётнай полкатыгар сулууспатын саҕалаабыт. Александр Невскэй орденнаах полкатын кытары, сэрии бүтүөр диэри минометчигынан сылдьыбыт. Венаны, Будапеhы, Варшаваны босхолоспут. Кёнигсберг куораты штурмаласпыт, Ельня куоратка хорсуннук сэриилэhэн «Хорсунун иhин» медали ылбыта, иккис бойобуой медалин Илиҥҥи Пруссия куораттарыттан биирдэстэрин иhин хабыр киирсиигэ харса суоҕун көрдөрөн түөhүгэр иилиммит. Онтон да атын элбэх медаллардаах. Командирдарыгар ординареhынан (адъютант) сылдьыбыт.

Гвардия младшай сержана Лукинов К.Г. Улуу кыайыыны үөрэ-көтө тыыннаах көрсөн, биир да бааhырыыны ылбакка Ийэ дойдутун иннигэр ытык иэhин төлөөн, дойдутугар 1945 сыллаахха эргиллэн кэлбит.

Илиҥҥи Пруссияттан Кыайыы буолтун кэннэ дойдутугар, дьонугар сурук ыыппыт. Онно хоhоон суруйан ыыппытын, оройуон «Холкуос сирдьитэ» хаhыатыгар, атырдьах ыйын 24 күнүгэр 1945 сылга бэчээттэммит.

ϴрөгөйдөөх ааккын алдьаппатым

Үс үллэр күүгэн үөстэрдээх,

ϴрө тэбэр өлгөм сүүрүктэрдээх,

ϴрөгөйдөөх ϴлүөнэ хотун

Кылыстаах долгуна кырбаhа,

Кылбайа, ыллыы-туойа, ыhыалана, Айаным аартыгар атаарбыта.

 

Эдэр сааhым уордаах эрчимигэр,

Дьылым-күнүм эҥсэр долгунугар

Сэрии үс сыллара сатарааннар

Кыргыhыы сиригэр ааспыттара.

Пушка, танк, пулемет, самолет

Немец арҕаҕын үрэйбиттэрэ.

Сэрииттэн кэлээт төрөөбүт нэhилиэгэр Көбөкөҥҥө, «Комитерн» холкуоска биригэдьииринэн, бырабылыанньа бэрэсэдээтэлинэн, партийнай тэрилтэ серкретарынан өр сылларга үлэлээбит. Биригэдьииринэн үлэлии сылдьан холкуоhугар үлэлиир илии тиийбэт буолан , күhүн аайы сыллата бэйэтэ икки сэлии аттаах бурдук быhар күөх кырааскалаах Самоскидынан Тараҕана сайылык сыhыыларынан ыллаан-туойан ааhарын элбэх киhи көрөрө эбит.

Уодааhыннаах сэрии уотун ааhан, үлэлии-хамсыы сылдьан, тапталлаах кэргэнинээн Лукинова Вера Ильиничналыын 5 оҕону төрөтөн, дьоллоох олоҕу саҥардыы билэн иhэн 1962 сыллаахха атырдьах ыйыгар соhуччу ыарахан ыарыыттан 47 сааhыгар олохтон туораабыт. Константин Гаврильевич суох буолбута 10 сыл ааспытын кэннэ Саха сиринээҕи Радиокомитет нөҥүө бииргэ сэриилэспит командира Зиновьев Андрей тыыннааҕа буолуо диэн сураспыта радиоархивка баара буолуо диэн сабаҕалыыллар.

Биhиги хос эhээбит хорсун сэрииhит, Ийэ дойдутун патриота кылгас, чаҕылхай олоҕун туhунан кини кыыhа, биhиги эбээбит Лукинова Февралина Константинова кэпсээниттэн, аҕатын ахтыытыттан билэбит. Хос эhээбитинэн киэн туттабыт, куруутун ахта-саныы сылдьыахпыт. Аатын ааттата туруохпут диэн эрэнэбит.

 

Төрөөбүт дойдум Сахам Сирэ,

Үөрэр-көтөр хотун ϴлүөнэ,

Үрдүк сураххытын сууйбатым,

ϴрөгөйдөөх ааккытын алдьаппатым – Сталин барҕа махтала:

Түөспэр күлүмнүүр медаль…

 

Соhумар суос-суолтан ордоммун

Кыайыы дьарылыга кынаттанан,

Төрөөбүт алааспар тиийиибэр

Арыынан, сыанан, кымыhынан ууна Тапталлааҕым күлэ-үөрэ көрсүөҕэ

 

Н.Омукова 5в, МОБУ « Саха гимназия»