Герой Ийэ Лазарева Анна Петровна, 1937 сыллаахха олунньу 14 күнүгэр Арыпыай уонна Бүөтүр Лааһараптар дьиэ кэргэнигэр иккис оҕонон, Чурапчы оройуонугар Кытаанахха күн сирин көрбүтэ. Онно олорон, аҕалара Бүөтүр оһолго түбэһэн, онтон сылтаан ыалдьан өлбүтэ. Ийэтэ Арыпыай үс оҕотунаан, огдообо хаалан, төрөөбүт Арыылааҕар төннөн кэлэн “Олох оҥоһуута” диэн колхозка ыанньыксытынан үлэлээбитэ. Сэрии ыар кэмигэр, сут-кураан буолан Чурапчы 41 колхоһун хоту көһөрүүгэ бараллар. Ийэтинээн Арыпыайдыын, убайынаан Баһылайдыын, балтынаан Эдьигээҥҥэ “Уолба” диэн сиргэ көһүрүллэн тиийэн, ийэтэ балыкка үлэлээбитэ. Онно убайынаан Баһылайдыын оскуолаҕа үөрэммиттэрэ. Сэрии бүтэн, Кыайыы буолан дойдуларыгар төннөн кэлбиттэрэ. Кыра балтылара Эдьигээн сиригэр, ыар сыллары, аччыктааһыны тулуйбакка, өлөн букатыннаахтык хаалбыта.
Биһиги ийэбит 5-с кылааска үөрэнэ сылдьан, быччахайдьыт диэн ыарахан ыарыыга ыалдьан, салҕыы оскуолаҕа үөрэммэтэҕэ, көһөрүллүү содула буолуо диирэ. 14 сааһыттан колхоз араас үлэтигэр эриллэн улааппыта.
1954 сыллаахха олоҕун аргыһын Борисов Николай Егоровиһы көрсөн ыал буолбуттара. 45 сыл устата өйөһөн-өйдөһөн, улахан дьиэ кэргэн буолан, төрөөбүт-үөскээбит Арыылаах алаастарыгар улахан дьиэ кэргэн, ытыктанар ыал буолан олорбуттара. Кинилэр 11 оҕону күн сирин көрдөрөн, 10 оҕону атахтарыгар туруорбуттара. Билигин 9 оҕо бэйэлэрэ туһунан ыал буолан, элбэх сиэннэрдээх, хос сиэннэрдээх.
Анна Петровна кэннэки, пенсияҕа тахсыар диэри 30-ча сыл олохтоох 2 койкалаах балыыһаҕа санитарканан үлэлээбитэ. Санитарка үлэтэ оччотооҕуга сыралаах үлэ этэ — оһоҕу отторо, килиэп буһарара, ыарыһахтар сыппыт утуйар таҥастарын сууйара, аһыыр астарын астыыра, балыыһаны сууйан-тараан ып-ыраастык тутара, мас кыстаан бэлэмниирэ. Кэргэнэ, оҕолоро оскуола кэнниттэн көмөлөһөллөрө. Билигин санаатахха наһаа да тулуурдаахтык, элбэх оҕотун көрөн-истэн, хаһаайыстыбатын көрөн, чахчы да күүстээх санаалаахтык биирдэ да кимиэхэ да үҥсэргээбэккэ, саха сэмэй дьахтарын, элбэх оҕолоох Күн күбэй ийэ үрдүк аатын өрө тутан күн сириттэн бараахтаабыт эбит…
Өр сыллаах сыралаах үтүө суобастаах үлэтин элбэх Махтал суруктар, Чурапчы улууһун Юбилейнай знага, Доруобуйа харыстабылын Министерствотын Бочуоттаах Грамотата, олохтоох совет, нэһилиэк дьаһалтатын Грамоталара, эҕэрдэлэрэ, сыаналаах бэлэхтэрэ туоһулууллар, Арыылаах нэһилиэгин “Ытык кырдьаҕаһын” аата иҥэриллибитэ.
Элбэх оҕону төрөтөн – иитэн “Материнская слава” орден толору кавалера, “Медаль материнства” медалынан уонна 10-нус оҕотунан “Герой Ийэ” орденынан наҕараадаламмыта. Саха Республикатын Герой ийэлэргэ аналлаах “Большая семья” кинигэҕэ киирбитэ. Улуус анаан “Жигули” массыына фондатынан наҕараадаламмыта. Хоту көһөрүллүү кыттыылааҕа буолан, көһөрүллүү ветераннарыгар ананан Чурапчыга тутуллубут таас дьиэҕэ 2 хостоох квартира күлүүһэ тутан, Саха сирин правительствотыгар, Чурапчы улууһун, олохтоох нэһилиэгин дьаһалталарыгар, төрөппүт оҕолоругар махтала улахан этэ.
Автор: Л.Н.Саввинова учительница начальных классов.