Колосова Прасковья Васильевна

Колосова Прасковья Васильевна Мэҥэ-Ханалас улууһун Хорообутуттан төрүттээх, сэрии сылларыгар саамай кыайар-хотор сааһыгар түбэһэн үлэ бөҕөтүн көрсүбүтэ. Ол курдук Төҥүлүгэ Алсиб аэродромугар үлэлээбитэ. Самолеттар туүэр сирдэрин хаарын, мууүун ыраастыыллара, самолеттар туһэллэригэр сигнальнай уоттары уматаллара. Онтон түүн мас саалаах самолеттары харабыллыыллара. Онно гуманитарнай көмө кэлэрэ: бурдук, арыы, сгущенка, тушенка, саахар, курупа. Ол астар куулларыттан таҥас тиктэллэрэ уонна сап онорон бааналлара. Эбээбит оннук саптан саал былаат бааммыта баар. Ону кэнники жилет онорбута ийэм. Ону тэҥинэн ыанньыксыттыыра колхуоска. От тиэйиитигэр, хотон тутуутугар барытыгар үлэлиир этибит диирэ. Оччотооҕу ыанньыксыт да үлэтин барытын бэйэлэрэ үлэлииллэрэ, ынаҕы үстэ, өссө түөртэ ыата сылдьыбыттар.

Ньирэйдэрин бэйэлэрэ көрөллөр, сааҕы таһаарыы, оту тардан киллэрии – барыта ыанньыксыт үлэтэ этэ. Ол таһынан сайынын от охсуу, мунньуу, былах, дулҕа быһан хаһааныы курдук үлэлэргэ сыл аайы 60-с сылларга диэри сылдьаллара. Сэрии сылларыгар «байыаннай суолталаах» диэн ааттаан суол солооһунугар Хорообуттан Харба-Атаҕынан Байкалов Суолатын диэки барар суолу көбүс-көнө гына тыаны солообуттара билигин да баар. Сэрии сылларыгар сут-кураан буолан, от үүммэккэ көскө диэн ааттаан атын сиргэ сүөһүлэрин үүрэн илдьэн кыстаан кэлэллэр эбитэ үһү. Көһүүгэ баралларыгар-кэлэллэригэр сатыы уоннуу көһү сүөһү үүрэн бараллара үһү. Биир сыл Арҕаа Хаҥаласка кыстаан кэлбиппит диэн кэпсиирэ уонна Чурапчы ыпсыытыгар эмиэ кыстаабыппыт диир этэ. Үксүн эдэр дьону ыраах фермаларга инник ыыталлар эбит. Баачы арыыга кыстыы куруук киирэр этэ. Онно биир күһүн киирбиттэрэ хотоннорун уу илдьэ баран хаалбыт, онон хотон оҥостор түбүккэ түстүбүт диирэ. Чугаһынан мас суох, техника суох, оҕуһунан аҕыйах саҥа маһы булан уонна онтон-мантан уу аҕалбыт маһын булан бөрөөн син хотоммутун Өктөөп эрэ иннинэ оҥостон киирбиппит диэн кэпсиирэ. Аны отторун тиэйэр соҕотох оҕонньор үлэтин кыайбакка ийэбин от тиэйтэрэллэрэ эбитэ үһү. Онон сүөһүлэрин көрөрүн таһынан от тиэйэн аҕалара үһү.

Бүтэн баран иистэнэр этэ. Биһиэхэ кини тикпит сүүрбэччэ туос иһитэ баар. Кэлин нэһилиэк, улуус араас быыстапкаларыгар кыттан элбэх грамоталары ылбыта. Саха таҥаһын эмиэ тигэрэ.

 

Автор: Хос сиэнэ Е.Федорова, 9в кылаас үөрэнээччитэ.