Иванов Прокопий Иннокентьевич (27.02.1928 – 16.11.2005 гг.)

 

Хос эhээм Иванов Прокопий Иннокентьевич 1928 сыллаахха олунньу ый 27 күнүгэр Торуой Ханаласка, Ходуhалаах диэн сиргэ күн сирин көрбүтэ. Ийэтэ, Матвеева Анастасия Матвеевна, үйэтин тухары фермаҕа ыанныксыттаабыт. Аҕата, Иванов Иннокентий Иванович, II Хаҥалас нэhилиэгин сопхуос биригэдьииринэн уонна сопхуос араас үлэтигэр үлэлээбит. Хос эhээм кэпсииринэн, кинилиин бииргэ төрөөбүт 22 оҕоттон 19 оҕо күн сириттэн күрэнэн, үhүө эрэ буолан хаалбыттар: эдьиий Маайа, быраата Сэмэн. Хос эhээм уопсайа 4 кылаас үөрэхтээх, ол курдук, 1937-1941 с.с. II Хаҥалас оскуолатыгар үөрэммит. Салгыы үөрэҕин салҕыан сэрии мэhэйдээбит диэн кэпсиирэ. Учууталын аата Григорьев Николай Павлович. Хос эhээм дьоллоох оҕо caaha бу оскуолаҕа үөрэнэр кэмигэр ааспыт. Кини 9 сааспыттан аҕаҕынаан окко сылдьыhан от охсор этим диэн кэпсиирэ. Ити сыл сааламмыт уонна кыра бултка куобахха, балыкка, куска сылдьар буолбутум диирэ. Баара суоҕа 13 эрэ сааhыгар Аҕа дойду Улуу сэриитэ саҕаланан 1941сыллаахха кини оскуолаттан уурайан колхозка үлэлии киирбит. Кыhынын Хатын Сыhыыга олорон дьаам сүүрдэн, сайынын Накый алааhыгар от үлэтигэр үлэлээбит. Онтон дьонун кытта 1943 сыллаахха Ньурбаҕа көhөн киирбиттэр. Киирээт, 1943 сыллаахха сэтинньи ый 1 күнүттэн Ньурбатааҕы промкомбинакка ученик эстэлээринэн үлэлии киирбит. Дьиҥэ 3 ый үөрэниэхтээҕин 1,5 ый үөрэнээт, маастар буолбут.Тоҕус сыл промкобинакка эстэлээрдээбит. Кэлин хас да сыл тимир ууhунан үлэлээбит. Ол кэннэ, Дьокуускай куоракка баран машинист курсун бутэрэн, хас да сыл машиниhынан үлэлээбит. Ити кууруска Дьокуускай куоракка бара сылдьан, ыстакааннаах мороженайы хайдах курдук минньигэстик, маҥнайгытын сиэбитин, үрүмэҕэ майгыннаппытын кэпсиирэ. Ол кэнниттэн мэхээниктээбит, ол сылдьан кирпииччэ собуотун үлэлэппит. Уопсайа, Ньурбатааҕы промкомбинакка 1943-1985 с.с., барыта 42 сыл биир сиргэ үлэлээбит. Онтон төhө да пенсияҕа таҕыстар, Антоновкаҕа көhөн кэлэн баран, 1989 сылга диэри кочегарынан үлэлээбитэ.

Хос эһэм, Прокопий Иннокентьевич, тус олоҕор  элбэх ыарахаттары тумнан, олоххо дьаныардааҕынан, күүстээх санаатынан, алта оҕотун соҕотоҕун атахтарыгар туруортаан, үөрэхтээх, улэhит дьон оҥортообут киhинэн буолар.

1947 сыллаахха Михайлова Мария диэн дьахтары кэргэн ылбыт. Ол дьахтар, икки игирэ оҕолоноору, кун сириттэн барбыт эбит. Хос эhэм улахан аhыыны көрсүбүт. Үс киhини биирдэ көмөн кэбиhэр, иэдээн этэ, диэн кэпсиирэ эбитэ үһү.

Онтон 1950 сыллаахха хос  эбэбитин, Томская Матрена Захаровнаны көрсөн, ыал буолбуттар. Ыал буолан 6 оҕону төрөтөн, иитэн-такайан таhаарбыттара. Хос эбэбит, Матрена Захаровна, ыараханнык ыалдьан, оҕолоро кыраларыгар, 1973 сыллаахха күн сириттэн барбыт. Онон хос эhэм барахсан, эр санаалаах буолан, ыhыктынан хаалбакка, кырдьык да сүрдээх үчүгэйдик оҕолорун иитэлээн, үөрэхтэтэлээн таhаартаабытын, кун бүгүн кини оҕолоро, сиэннэрэ, хос сиэннэрэ туоhулууллар. Соҕотох элбэх оҕолоох аҕаҕа, урукку кырыымчык кэмҥэ, боростуой оробуочай киhи, үөрэҕи сыаналыырынан, оҕолорун үөрэттэрэн, улэhит дьон онортообута. Оччолорго, ыраах Благовещенскай куоракка Михаил, Екатерина, Матрена үөрэммиттэрэ. Хос эhэм наар оҕолорунан олорбут буолан, сүрдээх чугас, барыга бары үөрэтэр, сүрдээх мындыр киhи эбит. Наар «Оҕолорум үөрэхтээх дьон буолуохтара», — диирэ үhү. Кини үөрэҕи сүрдээх үрдүктүк тутара, кинигэни, хаhыаты да сурдээҕин ааҕара, ордук сөбүлээн, сахалыы романнары ааҕар эбит. «Кинигэ-сүдү баай, байҕал» — диирэ. Кини сатаабата диэн чахчы суоҕун кэриэтэ буолааччы. Ол курдук, мас ууhа буоларын этэ да барбаккын, ону тэҥэ уот эмиэ тардар этэ, оhохчут, маны тэҥэ кыралаан туойар, оhуокайдыыр этэ.

Тохсус маай өрөгөйдөөх бырааһынньыга буоларын сыл ахсын сүрдээҕин кэтэнэр  этэ, сарсыарда эрдэттэн сэлээппэтин, көстүүмүн кэтээт, парад көрө киирэрэ, киэhэтин дьуохардыы киирдим диэн, оhуохайы олох көтуппэт этэ. Хос эhэм олорон ааспыт сырдык, чаҕылхай, эмиэ да ыарахаттардаах олоҕун, кэрдиис кэмнэрин кылгастык суруйдахха бу курдук буолар. Мин, хос эhэбин бу курдук суобастаах, мындыр, дьаныардаах киhи быhыытынан сыаналыыбын, кини биhиэхэ биэрбит сүбэлэрин, этиилэрин, истиҥ сирдьит быhыытынан олоҕум тухары илдьэ сылдьыам.

 

 

 

Автор:  Степанова А., 5 кылаас