Исакова Склаида Васильевна (р.1945)

Биһиги ийэбит Исакова Склаида Васильевна, сэрии сылын оҕото, 1945 сыллаахха атырдьах ыйын 8 күнүгэр, колхозтаах дьиэ-кэргэҥҥэ төрөөбүтэ. Ийэтэ, Максимова Парасковья Алексеевна, ыанньыксыт, аҕата Максимов Василий Михайлович. кыра үөрэхтээх буолан почта таһар этэ. Биһиги эһээбит Дьабыл нэһилиэгин бастакы Ревком председателя этэ. Аҕа дойду Улуу Сэриитин кэмигэр иккиэн, оҕолоох огдообо дьон холбоспуттар. Эбээбит 2 оҕолоох, эһээбит 1 кыыстаах эбиттэр. Онтон ыал буолан баран 3 кыыс оҕоломмуттарыттан биһиги ийэбит саамай улаханнара. Ийэбит оҕо сааһа Мэҥэ Хаҥалас оройуонун Доллу нэһилиэгэр, Тумулга ааспыта.

“Оччолорго ыанньыксыттар 12 ынаҕы ыыллара уонна ньирэйдэрин бэйэлэрэ күһүҥҥэ диэри көрөллөрө. Онон арыый улаатаат да ийэбитигэр көмөлөһөн биһиги ньирэйдэри бостууктуурбут, көрөрбүт. Дьоммутун кытта тэҥҥэ сылдьарбыт. Онтон 14 сааспытын туолаат колхоз чилиэнэ буолан улахан дьону кытта тэҥҥэ үлэлиирбит. Сайын ыһыах бүттэ да окко барарбыт, ходуһаҕа киирэн от мунньан, бугуллаан барарбыт, оччотооҕуга барыта илии үлэтэ буолара. Обургу уолаттар от охсоллоро, кэбиһиигэ сылдьаллара. Киэһээ сиик түспүтүн кэннэ бүтэн отууга тахсарбыт. Ардах түстэҕинэ арыый хойукка дылы утуйан туран, күрүө оҥоруута буолара. Оччоҕо арыый эрдэ бүтэн сынньанарбыт. Халлаан диэки хайыһан туран ардах-ардах түс диэн көрдөһөн оҕонньотторбутуттан мөҕүллэрбит. Күһүн үөрэх чугаһаатаҕына, атырдьах ыйын 28-29 күннэригэр оттоон бүтэн дьиэбитигэр кэлэрбит. Сыл түмүгүнэн  кыһын дохуот аахсаллара, ону дьоммутун кытта холбуу бурдук, арыы, эт ыларбыт. Окко үлэлээбит дьоҥҥо от биэрэллэрэ. Харчы диэни көрбөт этибит. Төһө  көлөһүн күнэ ааҕылларыгар кыһаммакка үлэлиирбит. Дьоммут аахсаллара. Мин наар окко үлэлиирим, дьонум от ылаары  окко ыыталлара. Инньэ гынан сайын устата дьиэҕэ кэлбэккэ, отууга хоно сылдьан үлэлиир этибит” – диэн ийэбит оҕо сааһын ахтан биһиэхэ элбэхтэ кэпсиирэ.

Ийэбит оскуолаҕа үөрэнэр сылларыгар оскуола общественнай олоҕун көхтөөх кыттааччыта: кыра оҕолорго пионер баһаатай, комсорг, Төҥүлү орто оскуолатын комсомольскай тэрилтэтин сэкэритээрэ.

Оскуолатын бүтэрэн, эдэркээн комсомолка 1965 сыл алтынньы ыйыгар “Октябрь” холкуоска комсомол босхоломмут секретарынан талыллан үлэлии тахсыбыта. 1966 сыллаахха саас культура эстафетатыгар холкуостара бастаан, улахан ситиһии, үөрүү буолбута.

Комсомолга үлэлии сылдьан оччотооҕуга Мэҥэ-Хаҥалас райкомолугар, тэрийэр отделга үлэлиир Скрябин Михаил Павловиһы көрсөн, үлэлэринэн элбэхтик алтыһар этилэрэ.

1966 сыллаахха ыйга Михаил Павловичтыын олохторун холбоон, муус устар 17 күнүгэр, Чүүйэҕэ улахан комсомольскай сыбаайбаны оҥорбуттара. Уруу киэһэтин оройуон бары холкуостарын комсомолун салайааччылара, райкомол аппараатын үлэһиттэрэ көҕүлээн, тэрийэн ыыппыттара. Онтон ыла 17 сыл Чүүйэ нэһилиэгэ сайдарын туһугар үлэ бөҕөнү ыытан, салайан-тэрийэн, олох оргуйар киинигэр сылдьыбыттара.

Аҕабыт тиһэх күнүгэр диэри биригэдьииринэн, управляющайынан, партийнай тэрилтэ секретарынан, олохтоох нэһилиэк сэбиэтигэр хас да төгүл депутатынан талыллан төрөөбүт Чүүйэтэ чэчирии сайдарын туһугар биир да күн сынньанары билбэккэ үлэлээбитэ.

Ийэбит Чүүйэҕэ үлэлиир сылларыгар кулуупка 1966-1971 сылларга кулууп сэбиэдиссэйинэн таһаарыылаахтык үлэлээбитэ. Онтон 1971-1974 бастакы оҕо уһуйааныгар сэбиэдиссэйдээбитэ. Саҥа  үлэҕэ киирбит уһуйаан дьиэтин материальнай базатын хаҥатыыга, оҕону иитиигэ элбэх сыратын биэрбитэ.

1974 сылтан маҕаһыыҥҥа продавеһынан онтон сэбиэдиссэйинэн өр кэмҥэ үлэлээбитэ.

1983 сыллаахха аҕабыт Михаил Павлович ыарахан ыарыыттан эдэр сааһыгар олохтон туораабыта. Ийэбит биһигини, түөрт оҕотун, соҕотоҕун иитэн, үөрэттэрэн, атахтарыгар туруорбута.

1986 сыллаахха Майаҕа көһөн киирэн баран эмиэ эргиэн эйгэтигэр үлэлээбитэ уонна 1989 сыллаахха Исаков Георгий Семенович кэргэн тахсыбыта. 1990 сыллаахха кыра балтыбыт Даша төрөөбүтэ.

Биһиги ийэбит сүрүн үлэтин быыһыгар араас дьикти дьарыктаах: баайыы; тамада; коллекция.

Склаида Васильевна 5 оҕо тапталлаах ийэтэ. Эдьиийэ Никулина Прасковья өлбүтүгэр, 4 тулаайах хаалбыт бырааттарын уонна балтын опекаҕа ылан 18 саастарын туолуохтарыгар диэри ииппитэ.

Улахан кыыс – Баишева Сардана Михайловна Таатта Уолбатыгар олорор, Ленин аатынан Уолба орто оскуолатын директоры үөрэх чааһыгар солбуйааччыта, ахсаан учуутала. Иккис кыыс Нюргуяна Михайловна Скрябина – Арктическэй государственнай агротехнологической университет иhинэн эбии профессиональнай үөрэхтээhин институтун директора. Соҕотох уолбут Скрябин Павел Михайлович Майаҕа олорор. Мэҥэ-Хаҥалас улууhун балыаhатын тутаах үлэhитэ. Төрдүс оҕо — Надежда Михайловна Тарасова Н.А. Алексеева Техническэй лицейыгар физика учуутала. Бэhис оҕо — Дария Георгиевна Исакова «Центр образования» оскуолатыгар физика учуутала.

Склаида Васильевна үлэ ветерана, үйэ сааһын тухары атыы эргиэн хайысхатыгар ситиһиилээхтик үлэлээбитэ, ол туоһутунан буолар үгүс хайхабыл суруктар, наҕараадалар.

 

 

Автор: Кыыһа Н. Тарасова.