Иннокентьева Анастасия Кононовна
Тыыл Бэтэрээнэ, 1942 – 1947сс. Кукаакы нэһилиэгин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ
(1912 (?) – 06.1972)

Мин ийэм өттүнэн хос эбэм олох кыратыгар тулаайах хаалан таҥаһа саба аһыыр аһа суох буолан оскуола диэҥҥэ үөрэммэтэх. Ыалларга үлэһитинэн сылдьан холкуоска оҕо сааһыгар үлэһитинэн киирбит уонна бэйэтэ баҕатынан суруйарга ааҕарга үөрэммит үлэтигэр кур кыайыылаах буолара үһү кинини таба көрөн биригэдьиирдэр курстарыгар үөрэппиттэр ферма сэбиэдиссэйинэн, биригэдьииринэн үлэлээбит.

1942 с. Кукаакы нэһилиэгин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ (билиҥҥиннэн баһылык) сэриигэ барбытыгар хос эбээбин олордубуттар, ол аата билиҥҥи аатынан баһылыгынан 1942-1947 сылларга үлэлээбит, кырдьык сүрдээх үлэгэ сылдьыбыт. Эбэм Ушканова Любовь Николаевна (Саввинов Николай Егорович кыыһа) кэпсииринэн, Кукаакы сирэ киэҥэ бэрт эбит онно хос эбээбит атынан сылдьар, билигин Маалыкайтан ыраах сытар Май участогын сирдэрэ өссө Малдьагар учаастагыттан эмиэ киниэхэ баара үһү. Онтон отчетун туттара мунньахтарга хаста — хаста сылдьара биллибэт, билигин барыта техникэ, онно ыарахан үлэ диибит.

Эбэм ыала сэрии бэтэрээнэ Илья Гаврильевич эбэбэр кэпсиирэ, Сэбиэт Настаа диэн сүрдээх үлэһит сүбэһит киһи бо ол да иһин билиҥҥэ дылы сэбиэт Настаа диэн бо, 15-16 саастаах уол оҕону сэкэрэтээринэн илдьэ сылдьан үлэлэтэн олоҕун суолун арыйан биэртэ, билигин өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр үлэһит диирэ, кини аата Лыткин Николай Николаевич.

Биирдэ эбэм эһэбэр Николай Николаевич Лыткин: Ийэҥ туһүнаҥ кинигэҕэ ахтыы биэрбит диэн кэпсээбитигэр аҕам үөрбүт үонна махтанан санаабыт диэбит. Ол ахтыыга ол саҕанааҕы баһылыктар быһах биитинэн хаамар аанньа да утуйбат диэн суруйбут, ол аата тугуй диэбиппэр сокуон кытаанаҕын этэр диэбитэ. Сэбиэт Настааҕа хоргуйан өлбөтөхпүт онон дьон убаастыыр этэ онон сэбиэт Настааннан биллэр эбэм өйдөөх — өйдөөх курдук 1947 сыллахха бэйэтэ баҕатынан уурайан Ксенофонтов Иван Семеновичка улэтин туттарар, ол ытык кырдьаҕас хойукка дылы үлэлээбитэ.

Хос — эбээм икки оҕолоох, эьээм Федор Ушканов уонна эдьиэйим Лия Ушканова, иккиэн элбэхтии оҕолоохтор, дьоһун хоһуун дьиэ кэргэннээхтэр, хос — эбэм үлэтин сөҕөбүн киэн туттабын маннык бочуоттанар сыаналанар кэмҥэ тиийбэтэхтэриттэн хомойо саныыбын. Хос — эбээбит сэкэрэтээрэ Николай Николаевич Лыткин элбэх ситиһиитинэн киэн туттабыт, республика салалтатынан үрдүк үлэтэ сыаналаммытынан үлэ кыһыл знамята, бочуот знага орденнарынан, аҕа дойдуну көмүскүүр улуу сэрии 1941-1945 сс килбиэннээх үлэтин иһин знагынан, саха республикатын норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ ааты иҥэриллибитинэн киэн туттабыт.

Анастасия Конановна кытта кырдьыаҕа кэргэнэ, хос эьээбит сэрии бэтэрээнэ Ушканов Афанасий Григорьевич иккитэ улаханнык, биирдэ чэпчэкитик бааһыран кэлэн эрдэ олохтон туораабыта.

Автор: Хос сиэнэ А.Винокурова, 6 кылаас уерэнээччитэ.