Гаврильев Василий Николаевич (1929-1990 гг.)

 

Алаас ааттаах, кици сурахтаах,,- диэн мээнэ5э этиллибэт. Ханнык ба5арар кици торообут-уоскээбит дойдулаах, ахтан саныыр о5о саастаах. Тугэн тосхойбутунан, бициги таайбытын, Саха Республикатын утуолээх артыыцын Василий Николаевич Гаврильевы утуо тылынан ахтан –санаан ацарыахпытын ба5арабыт.

Таайбыт тохсунньу 6 кунугэр 1929 сыллаахха Мэнэ-Ханалас оройуонун II Наахара нэцилиэгэр ,,Алаас,, колхозка торообутэ. Кини Н.Гаврильев (Тимирдиир) саамай кыра, 24-с о5олоро этэ. Ийэтэ, бииргэ торообуттэрэ, аас-туор аччык, сэрии сылларыгар олутэлээн, а5атыгар ус эдьиийинээн-Кээтиилээх, Балыгыацы кытары Олоксоостуун тордуо эрэ хаалаллар. Наахара то5ус кылаастаах оскуолатын бутэрбитэ. Оччотоо5у сэрии о5олорун сиэринэн, улахан дьону ктытары тэннэ колхозка улэлээбитэ. Ол да буоллар, кыайар-хотор улэциттэр кэккэлэригэр киирсэн, ,,А5а дойду сэриитин сылларыгар килбиэннээх улэтин ицин 1941-1945сс.,, диэн мэтээлинэн на5араадаламмыта.

Ол сылдьан, ырыацыт буолар ыра санаата таайан буолуо, кэмчи да буоллар дохуот ыланнар уонна уцун быалаах кыцыл комус сурэх баарын атыылаан, танас-сап булунуом диэн куоратчыттары кытары абырахтаах ыстааннаах, эргэ суппуун сонноох, котуллубут ынах этэрбэстээх, уорэх-дьол кордоцо Дьокуускайга аттанар.

Куоракка киирбит сырдык ырата-музыкальнай училище5а кууцун холонуу этэ. Уратытык ициллэр кэрэ-чуор тенор куоластаах, кырацыабай тембрдээх, номо5он бодолоох уолу учууталлар улаханнык бицирииллэр, истинник сыцыаннацаллар. Экзаменнары этэннэ аацан, 1950-1952сс училище уорэнээччитэ буолар. Ити курдук, алаас уола, сурэ5ин тугэ5эр иитиэхтии сылдьыбыт биир хорсун санаатын туолар дьоло, уунэр чааца тиийэн кэлэр. Иккис куурустан сэрии сылларыгар радио5а сана тэриллибит хорга улэ5э кэпсэтэр. 1951сылтан-хор артыыца, онтон 1957сыллаахтан хор солица буолар. Мантан ыла кини радио хоруттан кыратык да халбарыйбакка, хара олуор диэри 40 сыл устата урдук тацаарыылаахтык улэлээн, коллективын, атастарын-до5отторун, бутун Саха норуотун улахан ытыктабылын, тапталын ылбыта.

Уhун кэмнээх утуо улэтин туоhулара Саха Республикатын Урдуку Сэбиэтин Президиумун бочуотунай грамоталара, ,,Саха АССР 15 сыла,, ,,ССРС Сэбилэниилээх куустэрин культурнай шефствотын туйгуна,, значоктар, ,,А5а дойду сэриитигэр Кыайыы 30 уонна 40 сыллара,, ,,Улэ бэтэрээнэ,, медаллара кэрэцэлииллэр. Онтон саамай урдук на5араадатынан, 1982 сыллаахха  республика утуолээх артыыцын урдук аата инэриллибитэ буолар.

Таайбыт Бацылай улэтинэн эрэ толору олорбот кици этэ. Кини республика общественнай-политическай оло5ор актыыбынайдык кыттара. Москва5а, Ульяновскайга, Башкирия5а ыытыллыбыт Литература, искусство куннэригэр кыттыыны ылбыта. Маны тацынан  оройуоннарынан гастроллаан, аца5ас концертарга, фестивалларга, театр музыкальнай спектакылларыгар элбэхтик кыттара. Корооччулэр кинини ,,Ньургун Боотур,, опера5а Ырыа Ча5аан, Г.Григорян ,,Цветок Севера,, опереттатыгар Кыыс Уолан оруолларынан ойдуур буолуохтаахтар.

Сайынын уоппуска ылла эрэ Бырама5а сынньана тахсара. Дойдутун муоттээх салгынынан толору тыынарын туохтаа5ар да ордороро. Оччотоо5у олох, партия ирдэбилинэн, уолээннээхтэрин кытары М.Попова, Е.Попов, суруйааччы Эрчимэн у.д.а буолан агитбригада тэринэн отчуттарга кэнсиэр кордороллоро, суббуотунньуктарга улэлиллэрэ. Дэриэбинэ сайынны кылгас куннэрэ куостуу оргуйа олорор буолаллара.

Ахтыыбын тумуктээри олорон этиэхпин ба5арабын: кици оло5о кини тоцо уцуннук олорбутунан буолбакка, дойдутугар, дьонугар-сэргэтигэр туох туцалаа5ы онорбутунан, бэйэтин туцунан утуо ойдобулу хаалларбытынан сыаналанар. Бициги таайбыт ырыаны оло5ун устатыгар аргыс оностубут, киэн эйгэ5э пропагандалаабыт, ырыа культурата кэнэ5эскитин сайдарыгар бэйэтин сэмэй кылаатын килэрсибит кицинэн буолар. Василий Николаевыцы кытары бииргэ алтыспыт до5отторо, чугас дьоно, биир дойдулаахтара кинини утуо майгылаах, дьонно эйэ5эс сыцыаннаах, уорунньэн, олус минньигэс астаах-уоллээх, ыалдьытымсах хацаайынынан, олоххо-улэ5э ко5улуур кицинэн ойдууллэр. ,,Кици киэнэ кэрэтэ, кэрэмэцэ этэ,,-диэн истинник ахталлар.

Хомойуох ицин, бу сирдээ5и олоххо бэйэтин истин до5орун корсубэккэ эрэ, о5о-уруу тэриммэккэ бициги кэккэбититтэн курэммитэ. Ол да буоллар, аатын ааттата кини ,,о5олоро,,- ырыалара, куннэтэ санарар сахалыы Виктория долгуннарыгар, балтын Е.Гаврильева «Ааспыт кэм ахтыл5ана» авторскай биэриитигэр уонна ороспуубулукэбит араадьыйатыгар угустук ылланан сурэхпитин, дууцабытын сылаанньыталлар.