Гаврильев Иннокентий Яковлевич
(1910-1987)

Тапталлаах эһээбит Иннокентий Яковлевич Гаврильев 1910 сыл, кыһын ахсынньы 9 күнүгэр, Лэгэнтээйэп таҥара күн, Маҥан Атыыр диэн сиргэ төрөөбүтэ. Эһээбит аҕатын дьоно Мэҥэ-Хаҥалас Хомпу Наахара Хочотуттан төрүттээх эбиттэр. Ийэтэ Дария Семеновна Соловьева төрүт Чакыр, баай Соловьевтар кыыстара эбит. Эһээбит икки бииргэ төрөөбүттэр, убайа Мирон 21 сааһыгар ыалдьан өлбүт. Онон соҕотох хаалан атаахтык иитиллибитим диэн кэпсиирэ.

Биһиги эһээбит Иннокентий Яковлевич саха киһитигэр уҥуоҕунан үрдүк, сүүнэ көрүҥнээҕэ,  эт-хаан да өттүнэн бэйэтин кыанар киһи этэ. «Эдэр эрдэххэ, уолаттар от кэмигэр омурҕаҥҥа Улахан Алаастан, Яборов аппатыгар диэри сүүрэн киирэн Амма Эбэҕэ сөтүөлээн тахсарбыт» — диэн кэпсиирэ.  Онуоха, Улахан Алаастан Амма өрүс кытылыгар, күнүскү омурҕан кэмигэр, сөтүөлээн дуоһуйаары, син тэйиччи сиртэн, быһа холоон 3-4 биэрэстэлээх алаастан сүүрэн кэлэн сөтүөлээн, сылааларын таһааран бараллар эбит. Мин өйдүүрбүнэн өлүөр диэри төрөппүт уола, биһиги таайбыт Иван уҥуоҕунан аҕатын сиппэтэҕэ.

Аҕа дойду сэриитин иннинэ, эдэригэр иккитэ кэргэннэнэн, дьиэ-уот тэринэ сатаабыта,  табыллыбатах. Оччотооҕу кэмҥэ ыарыыттан өлүү-сүтүү үгүс буоллаҕа, ол курдук биһиги эһээбит бастакы уонна иккис ойохторо, оҕолоро уһаабакка улахан ыарыылартан олохтон туораабыттар.

Сэрии иннинэ колхуостар тэриллэннэр, эһээбит Иннокентий Яковлевич механизатор идэтин баһылаабыт.  Идэтинэн өр үлэлээбэккэ, оһолго түбэһэн, молотилкаҕа хаҥас илиитин тоҥолоҕор диэри быстарбыт. Аҕа дойду сэриитэ саҕаламмытыгар тылланан бара сатаабыт,  «Ворошиловский стрелок» диэн бэлиэтин көрдөрө сатаабыт, онуоха аҥар илиилээх инбэлииккин диэн ылбатахтар.

Аҕа дойду улуус сэриитин бастакы сылларыгар дойду үрдүнэн сут дьыллар тураннар, ураты уустук кэмнэр сатыылаабыттара.  Эһээбит төhө даҕаны аҥаар илиилээх буоллар, туох да үлэттэн толлубакка, ыарахантан чугуйбакка туруулаахтык үлэлээбитэ. Оччолорго, эһэм аҕатынаан колхуос сүөһүтэ хоргуйан өлбөтүн инниттэн, 80-ча биэрэстэ тэйиччи сытар Эмис нэһилиэгэр сүөһүлэри үүрэн илдьэн кыстаппыппыт диэн кэпсиирэ. Сэрии кэмигэр эһээбит Иннокентий Яковлевич Чакыр нэһилиэгин Ленин аатынан колхуос кыайыгас-хотугас, тутаах үлэһитэ эбит. Кини ол кэмҥэ бостуугунан үлэлээбитэ, кыһынын биэс оҕуһунан колхуос сүөһүтэ сиир отун, оттук маһын тиэйэрэ, сайынын илиитинэн от охсоро, мунньара, чугас ыалын булдунан, куһунан, куобаҕынан өрүү күндүлээн, бэрсэ олорбута диэн, дьон махтанан ахтара.

Сэрии кэнниттэн Лэгэнтэй өр кэмҥэ сопхуос гарааһыгар, райпоҕа хачыгаарынан, харабылынан үлэлэээбитэ. Чакырга саҥа суунар баанньык тутуллан үлэҕэ киирбитигэр биһиги эбээлээх эһээбит бастакынан иккиэн онно үлэлээбиттэрэ. Оһоҕу тигинэччи оттон, ууну өрүстэн атынан таһан, суунар сири кылбаччы сууйан-тараан олохтоохтору баанньыкка көрсөллөрө. Хачыгаардыыр кэмигэр мас тиэйэн, иһирдьэ кыстаан, үлэлиир миэстэтин иһин-таһын имири харбаан, ыраастаан кэбиһэрэ. Аны сайын буолла да оттуур этибит. Кини үлэтигэр куруутун эппиэтинэстээхтик сыһыаннаһара. Эһээбит Лэгэнтэй хара өлүөр диэри сынньаммакка да кэриэтэ, олоҕун үлэҕэ анаабыт киһи.

Биһиги эбээбит Сөдүөччүйэ, эһээбит Лэгэнтэй 1942 сыллаахха икки өттүттэн огдообо дьон холбоһон ыал буолбуттара, бииргэ дьоллоохтук олорон, түөрт оҕону төрөтөн атахтарыгар туруорбуттара. Эһээбит олус сымнаҕас, холку майгылаах киһи этэ. Кыра эрдэхпитинэ биһигини сиэннэрин көтөҕөн олордон норуот ырыатын ыллыыра, чабырҕахтыыра, остуоруйа да кэпсиирэ, тойуктаан да ылара. Билигин санаатахпына олоҥхолуур эбит. Билигин Гаврильевтар удьуордарын этэҥҥэ үс оҕо, 19 сиэн, 42 хос сиэн, 6 хос-хос сиэннэр салҕыыллар.

Эһээбит Иннокентий Яковлевич килбиэннээх үлэтин иһин үлэ, тыыл бэтэрээнэ, араас үбүлүөйдээх мэтээллэрдээх, элбэх хайҕал суруктардаах.

Тапталлаах эбээбит Сөдүөччүйэ, эһээбит Лэгэнтэй сэрии ыар сылларыгар килбиэннээхтик үлэлээн,  бүттүүн норуоту кытта Улуу кыайыыны уһансыбыттарынан киэн туттабыт. Кинилэр Амма улууһун иккис Чакырыттан харыс да сиргэ халбарыйбакка дьоһуннук олорон ааспыт олохторо өйбүтүгэр өрүү хаалыаҕа,  үтүө  холобур буолуоҕа!

Сиэнэ Лукина Надежда Афанасьевна,

Дьокуускай к. М.И. Кершенгольц аатынан

9 №-дээх оскуолатын алын сүһүөҕүн учуутала.

Төрөппүт кыыһа Гаврильева Евдокия Иннокентьевна, үлэ,

СӨ бэтэринээринэй сулууспатын бэтэрээнэ