Элякова Анфиса Степановна (1931 г.р.-)

Мин саҥаһым аата Элякова Анфиса Степановна. Кини 1931 сыллаахха, муус устар 10 күнүгэр, Чурапчы Кытаанаҕар төрөөбүтэ.

Саҥаһым 11 саастааҕар, 1942 сыллаахха, оччотоҕу партия укааһынан көһөрүллэн Булуҥҥа, Өлүөнэ саамай төрдүгэр барбыта. Кинилэр онно балыктаан, бултаан сэриигэ сылдьар саллааттарга ас-таҥас ыыталлара.

Саҥаһым бэйэтэ суруйан хаалларбыт ахтыытыгар маннык кэпсиир.

„… Бэстээххэ хас хонон тиийбиппитин өйдөөбөппүн, бэрт бытаан, оҕо-дьахтар хаамыытынан айан быһыылааҕа. Суон тииттэртэн көлүөһэлэри эрбэтэлээн сыарҕалары оҥортообуттара, онно аты, оҕуһу көлүнэн барбыппыт. Аара туох саҥа-иҥэ, кэпсээн-ипсээн баар буолуой, арай көлүөһэлэрбит куугуруур-хаһыгырыыр, араастаан кыычыгырыыр тыастара сири-дойдуну аймыыра.

Бэстээххэ таһаҕас бааржатыгар киирбиппит. Бааржа иһэ сүрдээх тымныы, сииктээх уонна хараҥа баҕайы этэ. Төһө өр айаннаабыппыт эбитэ буолла, биир киэһэ төбөм ыалдьан аһыах иннинэ сыппытым уонна Булуҥҥа тиийэн биирдэ өйдөммүтүм. Хайдах ыалдьыбыппын онно ким быһаарыай, ийэм этэринэн, ый курдук түүннэри-күнүстэри утуйа сыппыппын, айахпар ас куттахтарына ыйыстар буолан эрэ, тыыннаах хаалбыппын.

Булуҥҥа интернакка биэс сыл олорбутум. Интернаппыт дьиэтэ, тимир оһох төһөнү сылытыай, тымныыга наһаа кырыарар, сылааска таммаҕынан, сиигинэн сордуур этэ. Билигин курдук иитээччи, ньээньэ, остуорас диэн суоҕа. Ис-тас үлэбитин бэйэбит дьаһанарбыт. Дьуһуурунай аһы кытта түҥэтэрэ.

Кылааспытыгар тимир оһох оттуллан, күн тахсыбат ыйдарыгар күнүстэри чүмэчинэн үөрэнэрбит.

Директорбыт, учууталларбыт бары наһаа боростуой, оҕоҕо истиҥ сыһыаннаах, кыһамньылаах үлэһит дьон этилэр, мөлтөхтөрү эбии үөрэтэллэрэ. Ити курдук олорон, үөрэнэн, алта сыл тухары дьоммутун кытары биирдэ да бииргэ кыстаабатахпыт, кыһын устата маҥнай утаа сурахпытын да истиспэт этибит. Дьоммутун ахтыы, сааскынан таҥас-сап илдьи түһүүтэ, ыалдьыы ханна барыай, барыта баара. Сыл аайы миилэбит иһэ-иһэ тэстэн, тиистэрбит босхо бараннар, атахпыт ыалдьан, эрэй бөҕөнү көрсөрбүт. Сорох оҕолор букатын кыайан хаампат буолан хаалаллара. Оннук оҕолору улахаттар сүгэн оскуолаҕа илдьэр, интернакка аҕалар этилэр.

Оҕолор сайынтан сайын кумахха кэлэн икки ый курдук дьоммутугар олорон барарбыт. Муҥхаҕа сылдьыһан, астарын бэлэмнээн көмөлөһөрбүт.“

Көһөрүллүүттэн кэлэн баран саҥаһым икки үөрэҕи бүтэрэн учуутал буолбута. Уонна Халыманан, Чурапчынан, Тааттанан  оҕолору Саха тылыгар үөрэппитэ. Саҥаһым Анфиса Степановна мунньубут баай опыта Педагогическай энциклопедия5а, республика, оройуон хаһыаттарыгар, сурунаалларыгар киэҥник сырдатыллыбыта.  Үлэ, тыыл ветерана, Чурапчы оройуонун көһөрүү кыттыылааҕа Анфиса Степановна үлэлээбит үлэтэ үрдүктүк сыаналаммыта – РСФСР  үөрэҕириитин туйгуна аат, «Бочуот знага» орден, «Учууталлар учууталлара» аат элбэҕи этэллэр.

 

Автор: З.Уйгун, ученик 11 а класса