Ефремов Николай Егорович 29.01.1929-22.11.1983сс.

 

Аҕабыт Ефремов Николай Егорович Чурапчы улууһун Чакыр нэһилиэгэр Хондуга,  Оҕонньор Күөлүгэр төрөөбүтэ. Ийэлэрэ элбэхтэ оҕоломмутуттан 3 эрэ оҕо тыыннаах хаалан улааппыттара. Аҕата 5 саастааҕар өлбүтэ, онтон ийэтэ өлбүтүн кэннэ балыстаах быраатын улахан убай буолан, бэйэтэ ииппитэ.

1941 с. сэрии саҕаланар, элбэх кыанар эр дьон үксэ сэриигэ барар, тыылга хаалбыт дьахталлар, оҕолор, кырдьаҕастар сэриигэ барбыт туруу эр дьон үлэлэрин үлэлииргэ күһэллэллэр. Аҕабыт начальнай оскуоланы бүтэрэн баран, 12 сааһыттан улахан дьону кытары тэбис-тэҥҥэ үлэлээн, “1941-1945 сс. Аҕа дойду сэриитигэр килбиэннээх үлэтин иһин” мэтээлинэн 1946 сыллаахха 16 сааһыгар наҕараадаланар.

Сэрии бүтэн, эйэлээх олоҕу уһансар күүрээннээх үлэҕэ ылсан, оччотооҕу дьон сиэринэн үлэлээн-хамсаан, дойдуну тупсарар үлэҕэ кыттыспытынан барбыттара.

1956 с. Хондуга Көбөрдөөх сайылыгар ийэбит ыанньыксыттыы сылдьан, аҕабыт холкуоска оттуу сылдьан ыал буолбуттара. Ол саҕана иккиэн да үлэни-хамнаһы кыайар холкуос төһүү үлэһиттэрэ этилэр.

Аҕабыт киэҥ-холку майгылаах, сахалыы муударай өйдөөх, бары өттүнэн сайдыылаах, киэҥ билиилээх, эдэригэр күүстээх-уохтаах, туох да үлэни тулуппат, кыайыгас үлэһит этэ. Кыһынын тутууга үлэлиирэ, нэһилиэгэр элбэх дьиэни дьоҥҥо-сэргэҕэ бэйэтэ маастардаан тутан биэрбитэ, объектары да тутуспута. Кадровай булчут буолан элбэх сыл халыҥ хаары хайыһарынан кэспитэ, бытархан тымныы ортотунан ойбоннору алларан, муус тымныы ууну сыгынньах илиитинэн булкуйан, булчут олоҕун толору билбитэ.

Сайынын оччотооҕу эр дьон сиэринэн окко үлэлиирэ, сайын аайы Хондуга көлө-илии звенотун салайара. Эдэригэр республикаҕа биллэр отчут, ол курдук от охсуутугар республиканскай күрэххэ кыайан, уоттаах велосипедынан, онтон кыдамаһыт бэрдэ буолан мотоциклынан наҕараадаланан Чакыр нэһилиэгэр аан бастакынан мотоциклынан кини сүүрдүбүтэ. Коммунистическай үлэ ударнига, пятилетка кыайыылааҕа, стахановец.

1965 с. Минньиэлэҕэ кыстаан олорон, ыалларбыт дьиэлэригэр баһаар буолбутугар, умайа турар дьиэҕэ киирэн, 3 оҕону быыһаан, “За отвагу на пожаре” мэтээлинэн наҕараадаламмыта. Бу кини күүстээх санаалаах, кыраҕа уолуйбат киһи буоларын туоһулуур. Онтон сааһыран баран ньирэй көрүүтүгэр үтүө суобастаахтык үлэлээбитэ. Бииргэ үлэлээбит дьон кини үлэтигэр ырааһын, маһынан уһанар буолан сыарҕаны, кыраабылы, күрдьэҕи наһаа чэпчэки, дьоҕус гына түргэнник оҥорорун астыналлара.

Иллэн кэмигэр хоһоон суруйара, элбэх хоһооно оччотооҕу “Саҥа олох”, “Эдэр коммунист” хаһыаттарга бэчээттэммитэ. Поэманы поэманан бүтүннүү нойосуус билэрэ, биһигин эмиэ уһуйа сатыыра, сахалыы айымньылары, олоҥхолору киэһэ утуйаары сыттахпытына иһитиннэрэрэ.

Коммунистическай үлэ ударнига, пятилетка кыайыылааҕа, стахановец.

“1941-1945 сс. Аҕа дойду сэриитигэр килбиэннээх үлэтин иһин” мэтээл,

“За отвагу на пожаре” мэтээл хаһаайына

Седалищева В.Н.

11.03.2025с.