Бурнашева Марфа Иннокентьевна

Ийэбэр махталым муҥура суох

Күн сирин көрдөрбүт күндүттэн күндү киһибит – Бурнашева Марфа Иннокентьевна буолар. Кини 1917 сыллаахха алтынньы 10 күнүгэр Тандаҕа Готовцевтарга төрөөбүт, кэлин улаатан Толоон эбэ киһитигэр, эдьиийим аҕатыгар — Аммосов Иннокентий Егоровичка кэргэн тахсан эдьиийбин Христинаны төрөппүт.  Сэрии  кэмигэр колхуоска бэрэссэдээтэллии сылдьан хоргуйан өлөөхтөөбүт.

1946 сыллаахха олунньу ый 1 күнүгэр Толоон эбэҕэ ийэм миигин күн сирин көрдөрбүтэ.

Аҕам – Бурнашев Афанасий Афанасьевич баара-суоҕа мин 7 саастаахпар күн сириттэн бараахтаабыта. Кыратык да буоллар онон-манан өйдүүбүн. “Ньыллаҕа” сүөһү көрөн  элбэх ыалы кытта кыстаабыппыт.

Онно биирдэ дьиэбит кэннигэр куобахха туһах ииппиппит. Сарсыҥҥытыгар баран көрбүппүт биир куобах төбөтө хаалан туһахха иҥнибитин  көрөн үөрүү бөҕө буолбута.

Аҕам “Ааллаах Үүҥҥэ” үстэ айаҥҥа таһаҕас таһыытыгар сылдьыбыт этэ. Балаҕан ыйын бүтүүтүгэр баран баран саас муус устар ыйга айантан кэлэрэ үһү. Мин олунньу 1 күнүгэр төрүүбүн, кини муус устар ыйыгар кэлэн баран: “Киһим номнуо бачча буолбут дуу?!”- диэн сөҕөн саҥа аллайбытын ийэм олус истиҥник ахтара.

Аҕам өлбүтүн кэннэ үксүн ыалга дьукаахтаһан олорорбут. Ол курдук, эдьиэй Матырыастаахха, Маайалаахха эҥэрдэһэрбит, кыстыырбыт.

Оскуолаҕа киирбитим кэннэ ийэм хас да сыл кыстыкка оттообут сиригэр Намҥа (Үөдэйгэ) сүөһү көрүүтүгэр, Аммаҕа баран эмиэ сүөһү көрөн кыстаабыта.

Онтон 4-5 кылааска үөрэнэ сылдьан сайынын ийэбэр от охсон көмөлөһөрүм, оччолорго охсубут отум кэннибиттэн туран кэлэрэ:”Ок-сиэ!Охсубут ото тута үүнэн тахсыбыт”- диэн күлэрэ.

Дьон кэпсииринэн, ийэм ханнык баҕарар үлэни кыайара-хоторо, оннооҕор от охсоро эбитэ үһү.

Кэлин Майаҕа кэлэн олохсуйбуппут. Онно ийэм Майа мясокомбинатыгар бойняҕа, кыһынын зеленка үүннэриитигэр ситиһиилээхтик үлэлээбитэ. Үлэлээбит мясокомбинатыттан үчүгэй үлэтин иһин бочуотунай грамоталарынан наҕараадаламмыта, уурайбытын да кэннэ бырааһынньыктарга өрүү подарок аҕалан кэпсэтэн-ипсэтэн, үөрдэн-көтүтэн бараллара даҕаны үгүһү кэрэһэлиир.

Олоҕуҥ тиһэх күннэригэр ыҥыран ылан кэриэһин:”Майаҕа көмөөрүҥ,”- диэн эппитэ.

Күн күбэй ийэм төһө да огдообо хаалбытын иһин оҕолорунан сиэннэринэн дьоллонон олох үөрүүтүн билэн нус-хас орто дойдуттан араҕыстаҕа.

Билигин, сааһыран олорон ийэбэр махталым ордук күүһүрбүккэ дылы: кини сылаас хоонньугар бигэнэн, кини истиҥ тылынан кынаттан.ан, кини олоххо суолбун буларбар өй-санаа салҕаан, кини оҕолорбун көрсөн олох оргуйар үөһүгэр, үлэ үөрүүтүн, дьиэ кэргэн күндүтүн, сиэн минньигэһин биллэҕим.

 

 

 

Автор: Уола, Бурнашев И. А.