Бочкарева Мария Петровна – Дьаамсык Маайа (1914-1998)

Тыыл бэтэрээнэ Бочкарева Мария Петровна – Дьаамсык Маайа миэхэ ийэм өттүнэн эбээм аймаҕа буолар. Кини 1914 сыллаахха Уус-Алдан Түүлээҕэр Майыат өтөҕөр элбэх оҕолоох дьаданы ыалга төрөөбүт. Кыра эрдэҕиттэн улахан дьону кытта тэҥҥэ колхозка булуугунан сири тиэриигэ, оттооһуҥҥа үлэлэспит. 17 сааһыгар Дьаамҥа Тааска почта сүүрдүүтүгэр ыыппыттар. Онно үлэлиир бириэмэтигэр Бороҕонно киирэн мас таһыытыгар кытта үлэлээбиттээх. Биэс сыл Дьаамҥа үлэлээбитин кэннэ сэрии буолбутун туһунан ынырык сурах иһиллэр. Ол сылга дьону сэриигэ маассабай хомуйуу буолан, Түүлээхтэн 100 атынан 100 киһини Суоттуга тиэрдэ үс буолан барбыттар. Дьоннорун тиэрдээт, лимит бурдуктарын тиэйэн 100 аттарын үүрэн төттөрү Түүлээхтээбиттэр. Дойдутугар тиийэн дэриэбинэттэн 4 көстөөх сиргэ Күбээдэҕэ баран хаһыҥ түһүөр диэри окко сылдьыспыт. Алтынньыга Суоттуга лимит бурдугу тиэйэ барар. Онтон кэлэн баран Ааллах Үүҥҥэ барыс диэбиттэригэр Хаттыгы, Ситимнэһии колхозтары кытта кыттыһан 4 атынан бараллар. Өктөөп саҕана II Байантайынан Тааттанан эргийэн Охотскай баржаҕа тиийэн таһаҕастарын тиэнэн төттөрү айаннаабыттар. Аара аттара сыарҕаны тарпат буолуохтарыгар диэри ыран, 4 аттара өлөн, кулун тутарга бэйэлэрин нуорма килиэптэрэ бүтэн саккырыыр сырдык дууһалара эрэ дойдуларын булбуттар.

Ити кэннэ 2 хонон баран убайдарын солбуйа Күбээдэҕэ барар буолбут. 4 көстөөх сири эт атаҕынан тоҥу хаары кэһэн тиийбит. Ол тиийэн сарсыҥҥытыттан оҕуһунан от тиэйиитигэр сылдьыбыт. Онтон аны Үрүҥ Күөлгэ Намҥа сылгы аһата үс буолан 60 сылгыны илдьэ барбыттар. Айаны тулуйбакка аара сылгы бөҕөтө өлөөхтөөбүт. Намҥа тиийбиттэрэ онно эмиэ ынах-сүөһү бөҕөтө өлүөн өлбут эбит. Ол курдук тиийэн чэйдии олордохторуна уордьаннаах Павлов киирэн кэлбитигэр таҥараны көрбүт курдук олоһун үөрбүттэр. Кэпсэтэн-ипсэтэн баран колхозтарыттан соҕотуопка отун, 20 киилэ бурдук биэрбит.

Маайа эдэр сылдьан өрүүтүн уол оҕолуу таҥнар, кылгас кыргыылаах баттахтаах буолан атын сиргэ тиийдэҕинэ бу кыыс сылдьара буолуо диэн санаан көрбөттөр эбит. Аатын ыйыттахтарына «Сэмэн Бөтүрүөбүспүн» диир үһү.

Мария Петровна сэрии саҕана ударник аатын ылбыт, кэлин «1941-1945 сс үлэҕэ килбиэнин иһин», «тыыл үлэтигэр кыттыытын иһин» медаллары туппут. 30 сылы быһа айаннаан, эр киһи үлэтин үлэлээн пенсияҕа тахсыбыт.

Пенсияҕа тахсан баран Миитэрэй Новгородов диэн булчут киһини кытта холбоһон ыал буолбуттар. Иккиэйэҕин Түүлээх Чэрийтэй икки ардыгар турар Кириэс Саастыматыгар 20 сыл олорбуттар. Баһылай диэн соҕотох уоллааҕа тыаҕа баран сураҕа суох сүппүт. Маайа 1998 сыллаахха күн сириттэн суох буолбут.

 

Автор: Громов Т., 7 класс