Андреев Дмитрий Петрович – Бааппа Миитэрэй (1887 г.р.)

Биһиги эһэбит Андреев Дмитрий Петрович 1887 с. (архивнай справка №1428, 08.12.76, 1927 с. дьиэ кэргэн испииһэгиттэн) уруккута Орто Бүлүү, билиҥҥитэ Кэбээйи улууһугар I Лүүчүн нэһилиэгэр күн сирин көрбүтэ.

Аҕа дойдуну көмүскүүр улуу сэриигэ хомуур I Лүүчүн нэһилиэгиттэн сэрии буолбута иккис сылыгар ыытыллыбыт эбит. Эһэбит онно сааһынан хапсыбакка ыҥырыыга түбэспэтэх. Тыылга хаалбыт оҕолор, дьахталлар, саастаах дьон харыларын ньыппарынан туран күүстээх үлэҕэ туруммуттар. “Барыта фронт туһугар, кыайыы туһугар!” диэн лозунунан салайтараллара. Сэрии сылларыгар кыһайбыт курдук уот кураан туран, күөллэр уоланнар эмиэ биир кыһалҕаны үөскэппиттэр. Биир киилэ күтэр хасааһын булан сиэтэххинэ биир сылга хаайыыга түбэһиэххин сөбө. Ол кэмҥэ сокуон олус кытаанах эбит.

1942 с. Мукучуга көһөрүүгэ тиийбит Чурапчы олохтоохторун көрсүбүт кыһалҕаларын, эрэйдэрин хараастан олорон кэпсиирэ. Эһэбитин сэрии кэмигэр Түөрт уон Арыыга түүлээхтэтэ уонна балыктата диэн ыыта сылдьыбыттар эбит. Ол сылдьан Хатырык Хомоттон таһаҕас аҕалар эбит, онно Чурапчы көһөрүүтүгэр түбэһэн балыкка тиийбит Макаров Иван Петровичтыын билсэллэр. Олохтоох киһи сиэринэн ыарахан кэмнэргэ илиитин ууммут, хардарыта өйөспүттэр, доҕордуу буолбуттар. Ити курдук тыылга хаалбыттар, ас-таҥас төһө да кырымчыгын, үлэһит илии тиийбэтин  үрдүнэн бэйэ-бэйэлэригэр көмөлөсүһэн, суту курааны туораан, от оттоон, мас мастаан, бултаан-алтаан инчэҕэй тирбэҕэ быстыбатынан сэрии суостаах сылларын туораатахтара.

Сэрии бүтэн эйэлээх олох саҕаланар. Дьон санаата кэлэн, бөҕөргөөн олох тупсарыгар бүк эрэллээх күүрээннээх үлэҕэ түһүнэллэр.

Ити кэмҥэ эһэбит кыһынын ырааҕынан-чугаһынан түүлээхтиирэ, сайынын от үлэтигэр солбуллубат кыдамаһыт буолара, кэбиһиллибит оттору күрүөлүүрэ. Кини сатабыллаах мас ууһунан биллэрэ. Ордук идэтийэн от тэрилин арааһын, көлө сыарҕатын эгэлгэтин оҥортуура нэһилиэктэргэ дэлэйдик тарҕанара, былдьаһыкка сылдьара. Сыарҕа сыҥааҕын баалга иэҕэн элбэҕи бэлэмниирэ. Онтунан кыһынын оҕус сыарҕаларын сэргэ ат кынаттаах сыарҕатыгар тиийэ оҥороро. Үлэ туһа диир киһи үчүгэй-куһаҕан диэн араарбакка туох үлэ тиксэринэн, тугу соруйалларынан сылдьара. Күнүскү ыарахан үлэттэн төһө да хойутаан кэллэр киэһэтин быыс булан фермаларга күрдьэх, талах олоппос, миинньик уо.д.а. тэриллэри быыстала суох оҥорбута эрэ баар буолара. Төһө усталаах колхоз мэччирэҥнэрин, оттуур сирдэрин туох да техниката суох саннынан таһан күрүөлээбитэ, төһөлөөх дьиэни-уоту туппута, сэби-сэбиргэли оҥорбута буолуой. Туох түбэһэринэн, ханна наада буоларынан анаммыт үлэтин аҥаар кырыы толорон, үмүрүтэн иһэрэ.

Наҕараадалара:

  • «За доблестный труд в ВОВ 1941-1945 гг..»,
  • «Ветеран тыла 1941-1945 гг..».

 

Автор: А.А.Наумова