Мин хос эбэм Афанасьева (Никифорова) Варвара Романовна, 1935 сыллаахха Алтынньы 17 күнүгэр Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар 1-кы Тыыллыма нэһилиэгэр күн сирин көрбүтэ.
Ийэтэ Назарова Татьяна Николаевна эбэм 4 саастааҕар олохтон туораабыт. Аҕата Никифоров Роман Михайлович 1942 сыллаахха бэс ыйыгар Аҕа дойду сэриитигэр ыҥырыллан, 1943 сыллаахха муус устар ыйга сураҕа суох сүппүт. Эһээтэ уонна таайа эмиэ сэрииттэн төннүбэтэхтэр. Эбэм кыра балтытынаан Пашалыын, ииппит ийэлэринээн – Назарова Марфа Николаевналыын уонна эбэлэринээн Никифорова Прасковья Ефремовналыын бэйэлэрэ эрэ хаалбыттар.
Ийэлээх эбэтэ сэрии сылларыгар фроҥҥа таҥас-сап тигэн ыыталлара. Ийэлэрэ сэрии кэмигэр кыһынын сылгыһытынан, сайынын Ворошилов аатынан колхозка хонуу бригадирынан үлэлээбитэ. Ону таһынан ыалларга кыһын от-мас тиэйэрэ.
Эбэм балтытынаан 7 саастарыттан — сайын колхозка, отууга хоно сылдьан от мунньаллара, бугуллууллара, от кэбиһиитигэр, онтон да атын үлэлэргэ көмөлөһөллөрө. Сарсыарда алтаттан киэһэ уон биир чааска дылы улэлииллэрэ. Оччотооҕу кэмҥэ оҕо-аймах, дьахтар — колхоз тутаах улэһиттэрэ буолаллара.
Күһүн, бааһынаттан тохтубут бурдук куолаһын хомуйан колхозка туттараллара. Туох баар ас, үксэ барыта фроҥҥа барара. Эбэлээҕим кутуйах хаһааһыттан куолас хомуйан мээлилээн бурдук оҥостоллоро. Мас сутукатын буһаран сииллэрэ. Күүстээх, тэрээһиннээх, улэни өрө туппут ийэлээх эбэлэрэ баар буолан – аччыктыыр диэни билбэккэ сэрии сылларын туораабыттар.
1944 сыллаахха 1-кы кылааска киирэн, 1952 сыллаахха 1-кы Тыыллыма 7 кылаастаах оскуолатын бутэрэр. 1952 сылтан Молотов аатынан колхоз чилиэнэ буолар.
1957-1994 сс. ыанньыксытынан улэлээбитэ. Маҥнай Сталин, онтон Ленин колхозка, Ленин аатынан “Хаҥалас”, “Тамма” совхозтарга, кэлин бэйэтэ кэргэнинээн “Ханнар” крестьянскай хаһаайыстыба тэринэннэр элбэх сылгы, сүөһү ииппиттэрэ.
Эбэм улуус хас да төгүллээх чемпион ыанньыксыта. Тыа хаһаайыстыбатын министерствотыттан, партия обкомуттан, комсомуол обкомуттан, улуустан – бочуотунай грамоталардаах. “За доблестный труд в ВОВ”, “За трудовую доблесть” о.д.а. мэтээллэрдээх. Мэҥэ-Хаҥалас улууһун бочуоттаах гражданина. 10 оҕолоох — Герой Ийэ. Сэрии, тыыл, үлэ бэтэрээнэ.Үйэтин-сааһын тухары үлэ аргыстаах, куруук сүүрэ-көтө сылдьар, билиҥҥэ диэри сэниэлээхтик биһигини үөрдэ, көрө-харайа, көмөлөһө сылдьар. Эбэм быйыл, Кыайыы 80 сылыгар — 90 сааһын туолар.